پاورپوینت دانلود طرحریزی شغلی

فرمت فایل : .pptx

تعداد اسلاید : 8 اسلاید

قسمتی از متن :

مرکز تربیت معلم رسالت زاهدان

عنوان:

طرحریزی شغلی (انتخاب شغل)

استاد:

جناب آقای خاشی

گردآورنده:

مرضیه کرمزهی

رشته مشاوره

تناسب شخصیت فرد با شغل وی تا چه اندازه بر عملکرد و رضایت شغلی وی تاثیرگذار است؟

اشخاص از بسیاری جهات با یکدیگر متفاوتند. هر یک از افراد دارای صفات و ویژگی‌هایی هستند که در مجموع هستی آن ها را تشکیل می‌دهد. هرچند بعضی اشخاص شباهت‌هایی با هم دارند ولی هیچ‌گاه دو نفر به طور کامل شبیه هم نیستند. به عبارت دیگر اشخاص، منحصر به فرد هستند

.

مدیران هنگام استخدام افراد برای یک شغل خاص، با توجه به نوع و ماهیت آن شغل، عوامل متعددی را درنظر می‌گیرند از جمله عوامل فیزیکی (چهره، قد و نوع لباس پوشیدن)، توانایی‌های فرد اعم از توانایی‌های فیزیکی و فکری، مدرک تحصیلی، مهارت‌های فرد، تجربه کاری، تفاوت‌های روانی افراد مثل نحوه نگرش، ادراک، خلاقیت و

... .

البته دو موضوع را باید درنظر گرفت ، یکی اینکه علم و دانش‌ بشری در شناخت انسان بسیار محدود است و دیگر اینکه توانایی ما نیز در سنجش افراد محدود است

.

یکی از عواملی که هنگام انتخاب افراد برای استخدام یا انتخاب برای یک شغل خاص می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد شخصیت فرد است

.

شخصیت، مجموعه‌ای از ویژگی‌های روانی- اجتماعی است که در فرد به صورت پایدار وجود دارد و بر رفتار و تفکر وی اثرگذار است

به عبارت دیگر هر شغل دارای ویژگی‌هایی منحصر به فرد است، مثلا آیا این شغل نیازمند کار فکری است یا جسمی، محیط شلوغ دارد یا خلوت، کار به‌تنهایی انجام می‌شود یا با گروه ، نحوه نظارت چگونه است و بسیاری از مسائل دیگر. در مقابل، افراد هم دارای ویژگی‌های شخصیتی هستند ، دوست دارند به‌تنهایی یا در گروه کار کنند ، برخی به فعالیت‌های ذهنی و برخی به فعالیت‌های جسمی علاقه دارند ، برخی مسئولیت‌پذیر و برخی مسئولیت‌ناپذیر هستند

.

تلاش این مقاله آن است که هر فرد را در شغل مناسب خود قراردهد به طوری که بین شغل و خصوصیات شخصی تناسب و سازگاری وجود داشته باشد. یک گزارش تحقیقی از آژانس استخدامی توکیو حاکی از آن است که شرکت‌های ژاپنی به تناسب شخصیت داوطلبان با شخصیت سازمان و شغل بیشترین توجه و تاکید را دارند

.

شاید راز موفقیت شرکت‌های ژاپنی در این باشد که شخصیت افراد را مقدم برتخصص و مهارت آن ها می‌دانند

.

به اعتقاد بسیاری از نویسندگان، وجود تناسب بین شخصیت و ویژگی‌های شغلی و سازمانی باعث ایجاد رضایت بیشتر فرد ، ایجاد انگیزه‌های درونزا در فرد ، افزایش کارایی ، خلاقیت و مسئولیت‌پذیری خواهد شد اما در صورت عدم وجود این تناسب نمی‌توان آن را با انگیزه‌های بیرونی مانند پول، پاداش و... جبران کرد

.

در ادامه اشاره خواهیم کرد که تناسب ویژگی‌های شغلی با شخصیت شاغل چگونه بر رضایت شغلی او اثر می‌گذارد

.

پروژه بررسی عوامل موثر بر رضایت شغلی کارمندان دانشگاه آزاد اسلامی

نوع فایل: word

قابل ویرایش 67 صفحه

مقدمه:

با توجه به محیط امروزی که تغییر ویژگی غیر قابل انکارآنست، سازمانها برای دوام وحتی بقاءبایستس خود را باتغییر وتحولات هماهنگ نماید ومدیران بایستی قادر باشند به بهره برداری همراه با رضایت شغلی دست یابند. بهبود وبازسازی سازملن براساس محیط متغیر امروزی وزمینه ای که علوم رفتاری سازمانی به وجود آورده مطرح شده است. که درواقع یک نوع استراتژی برنامه ریزی شده برای روبروشدن با تحولات است. بدون اقدام به تحول وبهسازی سازمان نمی تواند همگام با زمان به عمر خود ادامه دهد. مهمترین منبع حرکت سازمان به سوی اهدافش نیروی انسانی است. واین درسایه رضایت وخرسندی این نیرو است که پدیدار می گردد.اطلاع مدیران سازمانها از میزان رضایت شغلی کارکنانش وهمچنین متغیرهایی که بارضایت شغلی رابطه دارند ضروری است.

دنیای امروزه دنیای سازمانهاست. .درحقیقت سازمانهاهستند که رکن اصلس اجتماع کنونی را تشکیل می دهند. ودر این سازمانها دو عامل بسیار مهم وحیاتی وجود دارد. یکی مدیریت که مهمترین عامل در حیات رشد وبالندگیویا مرگ سازمانی محسوب می شود ودیگری انسانها، که گردانندگان اصلی سازمانها می باشند. آنانند که به کالبد سازمانها جان میبخشند وتحقق هدفها را میسر می سازند. ودرواقع تنها توفیق سازمانها مستقیماً به استفاده موثر از منابع انسانی بستگی دارد، که بدون انسان سازمان بی معنی ومدیریت امری موهوم است(حقیقی1380)واگر سازمانهای اصلی وعمده کشور به هدفهای خود برسند سیستم اقتصادی کل کشور به هدف خود می رسند وکشور به سوی رونقوآبادانی گام بر می دارد.(ایتونر،ترجمه فارسسی)

عصرما، عصر تغییر وتحولات شتابنده ودور ازانتظار است. در چنین فضایی پراز تغییر وتحول باید مدیران وسازمانها دائماً آماده وگوش به زنگ تحولات ورویارویی با تغییرات باشند. جز براین راهی برای داوام وبقاء وجود ندارد.(اموانی، مهدی ،1374) به عقیده برومند (1374) تغییر، حقیقت زندگی است همه چیز تغییر می کندوتنها تغییر است که تغییر نمی کند. سازمانها باید برای دوام حتی بقاء خود را با تحولات هماهنگ کرده وفعالیتهای وسیعی را درتمام حوزه های تغییر انجام دهند. هیچکدام از سازمانهای دولتی وخصوصی با درجازدن نمی توانند دربازار کار رقابت کنند. همه سازمانها برای بقء نیازمند اندیشه های نوو نظرات بدیع وتازه اند. انکار ونظرات جدید همچون روحی در کالبد سازمان دمیده می شود وآنرا از نیستی وفنا نجات می دهد. درعصر ما برای بقاء پیشرفت وحتی حفظ وضع موجود،باید جریان نوجویی ونوآوری را درسازمان تداوم بخشید. تا از رکود ونابودی آن جلوگیری شود. برای آنکه بتوان در دنیای متلاطم ومتغیر امروزی به حیات ادامه داد باید به خلاقیت ونوآوری روی آرود. ضمن شناخت تغییر وتحولات محیط برای رویارویی با آنها پاسخهای بدیع وتازه تدارک دید وهمراه تاثیر پذیری ازاین تحولات برآنها تاثیر نهاد وبدانها شکل دلخواه داد.(الوانی، مهدی، 1374).

گذر زمان پرشتاب واجتناب ناپذیر است. آنچه دراین میان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد توجه به عامل دیاکلتیک فرهنگی است. دیاکلیتیک فرهنگی به معنی توجه به ریشه ها وسنتهای قومی وبومی ازیک طرف استفاده ازنوآوریها وتکنیکهای جدید وجهانی از طرف دیگر است. بریدن ازریشه ها واصالتها، بیهویتی به دنبال دارد ونتیجه توجه نکردن به تکنیکها ونو آوریها، ارتجاع وعقب ماندگی خواهد بود. اصل دیاکلتیک فرهنگی در مجموع حوزه های تخصصی علوم ودر تمام جنبه های زندگی قابل پیاده شدن واجرا است. ومهمترین عامل برای پویایی ورشد به شمار می رود.(خوش خبر،1371).

به عقیده برومند(1374) بهبود وبازسازی سازمان براساس محیط متغیر امروز و++++++ علوم رفتاری کاربردی است. متخصصان نیروی انسانی را مهمترین وبنیادی ترین سرمایه هر سازمان می دانند که توسعه کارایی وبالندگی آن وابسته به کارکرد شایسته ودرست این نیرو می باشد. مدیریت سازمان برای کارا کردن نیروی انسانی باید راهبردهایی بیندیشد تا بواسطه آن رضایت شغلی بدست آید ومتبلور شود. تحقیق حاضر درپی بررسی عوامل موثر برمیزان رضایت شغلی کامندان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رفسنجان که یکی از جلوه های بهره وری است می باشد تا با شناخت وبه کارگیری هرچه بیشتر این فنون درسازمان به نحو مطلوبتری به اهداف برسیم. وسازمان بتواند خودش را با شرایط متغیر محیطی سازگار نماید وبتواند جوی به وجود آورد که با کمک کارکنان که با میل ورغبت بدون اعمال زور است مشکلات سازمان راحل نمود.

فهرست مطالب:

فصل اول

مقدمه

بیان مسئله موضوع تحقیق

فرضیات تحقیق

هدف تحقیق

ویژه کردن موضوع

اهمیت وضرورت تحقیق

تعاریف مفاهیم نظری وعملیاتی متغیرها

فصل دوم

مبانی نظری تحقیق

ادبیات تحقیق

نظریه های متفکران درمورد رضایت شغلی

فصل سوم

روش اجرای تحقیق

ابزار گردآوری اطلاعات

روش وشیوه ی نمونه گیری

جامعه آماری

تعیین حجم نمونه

روش تجزیه وتحلیل اطلاعات

فصل چهارم

ارائه یافته ها

فصل پنجم

تجزیه وتحلیل یافته

فصل ششم

نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع و موأخذ

پیوستها

پرسشنامه

جدول کدبرگ (راهنمای پرسشنامه

فهرست جداول

جدول4-1

جدول4-2

جدول4-3

جدول4-4

جدول4-5

جدول4-6

جدول4-7

جدول4-8

جدول4-9

جدول4-10

جدول4-11

جدول4-12

جدول4-13

جدول4-14

جدول4-15

جدول5-1

جدول5-2

جدول5-3

جدول5-4

جدول5-5

جدول5-6

منابع ومأخذ:

1- آصفی، رضا، پایان نامه، رابطه تصمیم گیری مشارکتی با رضایت شغلی کارکنان(دانشگاه تربیت مدرس سال 75)

2-ابلنسکی،نیک – مدیریت سازمانی ومشارکت کارکنان- مترجم: منصور شریفی-نشرآروین-1374

1-ازکمپ، دستورات، روانشناسی اجتماعی کاربردی- مترجم: فرهاد ماهر- چاپ دوم- موسسه چاپ وانتشارات آستان قدس رضوی -1370.

2-الوانی، مهدی- مدیریت عمومی- نشرنی- 1374.

3-برومند،زهرا- بهبود وبازسازس سازمان- چاپ دوم- نشر هور- 1374.

4-برومند،زهرا- مدیریت رفتار سازمانی- چاپ دم- انتشارات دانشگاه پیام نور-1374.

5-لبت – جان- روشهای تحقیق در علوم تربیتی ورفتاری- مترجمان: حسن پاشاشرفی-نرگس طالقانی، انتشارات رشد- چاپ پائیز-1371.

6-پاول هرسی- کنت لوح بلانچارد- مدیریت رفتار سازمانی- مترجم:قاسم کبیری- انتشارات جهاد دانشگاهی- 1371.

7-پروا،مهدی- روانشناسی صنعتی ومدیریت- چاپ دوم – شرکتهای سهامی انتشار بهار- 1380.

8-پورایرج، محمد رضا - پایان نامه بررسی عوامل موثر بررضایت بخشی مشتریان به منظور بهبود وبالندگی سازمان- دانشگاه فردوسی مشهد-1384.

9-ترابی کیا، هایده، پایان نامه بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با رضایت شغلی اعضاء هیئت علمی دانشگاه تهران. دانشگاه شهید بهشتی1385.

پروژه مقایسه میزان فرسودگی شغلی و سلامتِ روان معلمان مدارس عادی و مدارس استثنایی

نوع فایل: word

قابل ویرایش 115 صفحه

چکیده:

هدف از پژوهش حاضر، مقایسۀ میزان فرسودگی شغلی و بهداشت روان معلمان مدارس عادی و مدارس استثنایی در شهرهای شوش، اندیمشک و دزفول است. این پژوهش از نوع علّی –

مقایسه ای می باشد. به منظور گرد آوری داده ها از پرسشنامۀ 23 سئوالی فرسودگی شغلی مسلش و جکسون و پرسشنامۀ بهداشت روانی گُلدبرگ (GHQ) استفاده شده است.

جامعۀ آماری این پژوهش کلیۀ معلمان مدارس عادی و مدارس استثنایی شهرهای دزفول، شوش

و اندیمشک هستند.

برای تجزیه و تحلیل داده ها در قسمت آمار استنباطی از روش گروه های مستقل T برای

فرضیه های اصلی و همچنین روش همبستگی رگرسیون اینتر (ورود مکرر) برای فرضیه های جانبی استفاده گردید. فرضیه های این پژوهش به شرح زیرند:

1)بین فرسودگی شغلی معلمان مدارس عادی و مدارس استثنایی تفاوت وجود دارد.

2)بین بهداشت روان معلمان مدارس عادی و مدارس استثنایی تفاوت وجود دارد.

در نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص گردید که تفاوت معناداری بین فرسودگی شغلی معلمان عادی و معلمان استثنایی وجود دارد و همچنین بین بهداشت روانی معلمان عادی و معلمان استثنایی نیز تفاوت معناداری یافت شد. میان متغیرهای میزان تحصیلات، حقوق و سابقه با بهداشت روانی رابطه وجود داشت ولی در مورد متغیر سن و وضعیت تأهل رابطه ای یافت نگردید

و نیز میان متغیر سن با فرسودگی شغلی رابطه معنی دار بود ولی بین متغیرهای میزان تحصیلات، حقوق، سابقه و وضعیت تأهل رابطه ای یافت نشد.

مقدمه:

روانشناسی علم تحقیق در موجودات زنده بویژه در تفکر، احساس و رفتار بشر است به همین دلیل از چندی پیش روانشناسان علاقه شدیدی نسبت به مشکلات عملی که برای افراد بشر پیش می‌آید

و راه‌حل‌هایی که می‌توان برای آنها پیشنهاد داد پیدا کرده‌اند. منظور روانشناسی علاوه بر پیشرفت علمی و صنفی بهبود بخشیدن به زندگی انسان نیز هست این علاقه روزافزون روانشناسان به مسائل روزمره و عملی بشر موجب شده که دانش ما در افراد و بویژه کسانی که دچار مشکلات روانی هستند به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یابد. عدم سازش و وجود اختلالات رفتاری در جوامع انسانی بسیار مشهود و فراوان است. در هر طبقه و صنفی و در هر گروه و جمعی اشخاص نامتعادلی زندگی می‌کنند. بنابراین در مورد همه افراد اعم از کارگر، دانش‌پژوه، زارع، پزشک، مهندس، معلم، استاد دانشگاه و... خطر ابتلا به ناراحتی‌های روانی از جمله استرس  (فشار روانی) وجود دارد؛ به عبارت دیگر، هیچ انسانی در برابر امراض مصونیت ندارد. البته دانستن اینکه هر فردی ممکن است گرفتار ناراحتی و فشارهای روانی شود خودبه‌خود کافی نیست زیرا سلامت روانی تنها منحصر به تشریح عمل اختلالات رفتار نیست بلکه هدف اصلی آن پیشگیری از وقوع ناراحتی‌هاست. پیشگیری به معنای وسیع آن عبارت است از به وجود آوردن عواملی که مکمل زندگی سالم و طبیعی است به علاوه درمان اختلالات جزئی رفتار به منظور جلوگیری از وقوع بیماری‌های شدید روانی است. همچنین به موازات تغییر و تحولاتی که در جسم انسان صورت می‌گیرد، روان او هم دستخوش تغییراتی می‌گردد. ( بختیاری‌فر، شرف‌الدین، مکرانی، 85-84).

استرس فرسودگی بدنی یا عاطفی است که بر اثر مشکلات و مسائل واقعی یا ذهنی پدید می‌آید. استرس نوعی نیاز جسمی یا ذهنی است که در ما پاسخ‌های خاصی را برمی‌انگیزد و به ما امکان می‌دهد تا با خطر مبارزه کنیم یا از آن بگریزیم. مقادیر کم استرس قادر است عملکرد ما را در اوضاع و احوال خاصی مثل ورزش و کار بهبود بخشد. اما استرس بیش از حد به سلامتی شخصی آسیب می‌رساند. از جمله الگوهای رفتاری ایجاد کننده یا تشدیدکننده استرس هم می‌توان ناشکیبایی

و پرخاشگری، عدم اعتماد به ‌نفس و احساسات سرکوب‌گری مثل تنش یا اضطراب را برشمرد.

(اکبری، اقبالی‌نژاد، 1385).

آموزش و پرورش مهمترین نهاد اجتماعی برآمده از متن جامعه و در عین حال سازنده و تکامل دهنده آن است. تأثیر آموزش و پرورش در پیشرفت جامعه امری کاملاً محسوس است، آموزش و پرورش تنها عاملی است که در سایه برنامه‌های دقیق و حساب شده و نیروهای کارآمد خود قادر است به نیازهای اجتماعی پاسخ مساعد و قطعی بدهد. آموزش و پرورش قابلیت و توان نیروی انسانی را ارتقاء می‌بخشد و در شکوفا ساختن استعدادهای افراد نقش مؤثری دارد. میزان موفقیت و کارآیی یک نظام آموزشی بستگی به عوامل و عناصر آن و چگونگی بهره‌برداری از آنها دارد، در یک نظام آموزشی عوامل و عناصر گوناگونی دخالت دارند که هر یک سهم کم و بیش مهمی در این امر می‌توانند داشته باشند مانند: اهداف و برنامه‌های آموزشی، کتب درسی، معلمان، امکانات و وسایل آموزشی و کمک آموزشی که از این جمله‌اند. اگر نگوییم در این میان معلمان بیشترین اهمیت را دارند حداقل می‌توانیم بگوییم از جمله با اهمیت ترین عوامل هستند، چرا که در واقع آنان هستند که بایستی اهداف آموزشی را به تحقق برسانند و محتوای کتب درسی را تدریس نمایند و امکانات و وسایل آموزشی را به نحو مطلوب بکار گیرند. (حسینی‌مجد، پلیمی نسب، گیلانی‌اصل، 1377).

در سالهای اخیر پدیده فرسودگی شغلی  توجه بیشتری از محققان و دست‌اندرکاران بهره‌وری نیروی انسانی را به خود جلب کرده است. حجم دقیق فرسودگی شغلی مشخص نیست، با این حال به دامنه وسیعی از نیروی انسانی صدمه می‌زند. اصطلاح فرسودگی شغلی را اولین ‌بار فروید نبرگر  در سال 1974 برای توصیف سندرمی به کار برد که شامل خستگی و کناره‌گیری بود. این پدیده علائم روانی، جسمانی و هیجانی متعددی ایجاد می‌کند. علائم جسمانی آن کاهش انرژی، خستگی مزمن، ضعف، افزایش آسیب‌پذیری به بیماریها، سردردهای مزمن، تنش عضلانی، دردهای پشت، شکایات متعدد جسمانی و اختلال خواب هستند.

علائم هیجانی آن درماندگی، ناامیدی، افزایش تنش و تعارض در خانه، افزایش حالت‌های منفی عصبی مثل: بی‌قراری، عصبانیت، تحریک‌پذیری و کاهش حالات عاطفی مثبت مانند: صمیمیت، فروتنی و ادب. علائم روانی آن شامل: نارضایتی و نگرش‌های منفی نسبت به خود، شغل، زندگی و در نهایت رفتارهای کناره‌گیری از کار(غیبت و فرار از کار) می‌باشد. عامل اصلی اختلال فرسودگی شغلی تماس طولانی با استرس(فشار روانی) ناشی از کار می‌باشد. عواملی که باعث فشار روانی می‌شوند به سه دسته تقسیم می‌گردند:

1) عوامل محیطی شامل : عدم اطمینان اقتصادی، عدم اطمینان سیاسی، تحولات اجتماعی، عدم اطمینان تکنولوژی.

2) عوامل فردی شامل : میزان تغییر و حوادث مهم زندگی، شخصیت، ادراک، تفاوت‌های فردی، ارزشها.

3) عوامل سازمانی که شامل : الف- عوامل مربوط به خود سازمان ؛ مثل : خط و مشی‌های سازمانی، ساختار سازمانی، عدم امنیت شغلی و امکان ارتقاء و پیشرفت، فرآیند سازمانی، کنترل بالا

و آزار دهنده، تعارض در هدف.

ب- عوامل مربوط به شغل ؛ مثل : سنگینی شغل، تعارض نقش، مسئولیت، فقدان حمایت اجتماعی، تحرک جغرافیایی و تفریط نقش.

غیر از عوامل فوق عوامل دیگری چون فرصت‌ های اندک برای ارتقاء، وجود قوانین و مقررات خشک

و غیرقابل انعطاف، سبک مدیریت و سرپرستی واحد کار می‌توانند در ایجاد فرسودگی شغلی نقش اساسی ایفاء نمایند. در خارج از کشور تحقیقات زیادی در این رابطه انجام گرفته که نشان‌ دهنده اهمیت این موضوع برای سازمان های دولتی و غیردولتی است. میزان این مشکل در سازمان‌ های مختلف، متفاوت است. برخی از این پژوهش ‌ها که در آمریکا، انگلستان، فنلاند، آفریقای جنوبی

و دیگر کشورها صورت گرفته، میزان فرسودگی شغلی را در پرسنل بهداشتی- درمانی و متخصصین بالینی نسبت به پرسنل غیر بهداشتی – درمانی بیشتر گزارش کردند. براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت بیشترین فرسودگی شغلی مربوط به کارکنان واحدهای بهداشتی و کمترین فرسودگی مربوط به کارکنان ادارات عمومی، سازمانی، دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی است. بایرون (2001) بر این باور است که ریشه‌های شکست و موفقیت شغل را باید در فرهنگ سازمانی جستجو کرد. مسلش  (2004) معتقد است که حجم زیاد کار، میزان کنترل و پاداش کم، نداشتن روابط اجتماعی، تبعیض در محیط کار، جوّ بسته و ناسالم و فرهنگ سازمانی ضعیف از عوامل مؤثر در فرسودگی شغلی است. اسپکتور  (2000) معتقد است معلمانی که از فرسودگی شغلی رنج می‌برند از لحاظ هیجانی خسته‌اند، انگیزه کار در آن‌ها کم است، افسرده هستند و انرژی و شور و هیجان اندکی برای انجام دادن کار دارند. فرسودگی شغلی نه فقط در زندگی حرفه‌ای معلمان تأثیر دارد، بلکه زندگی شخصی

 و اجتماعی او را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. معلمان فرسوده نسبت به دیگران رفتار منفی پیدا می‌کنند، اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند و به سبب احساس بی‌کفایتی و کاهش توانایی در انجام دادن کارها، تصمیم به ترک کار خود می‌کنند. (اسپکتور.2001).

فرسودگی شغلی باعث به وجود آمدن احساس ناامیدی، بدگمانی، ناتوانی، رنجش و شکست می‌شود. این عکس‌العمل‌های عصبی منجر به افسردگی می‌شوند. تحقیقات موس ‌و بلینگ (1981) دال بر این است که عواملی نظیر تنش دائم، احساس خطر، رقابت شدید، کشمکش و تضاد در محیط کار، بیزاری از شغل و فقدان ارتباطات انسانی صحیح سبب می‌گردند که فرد احساس کند شغلش بی‌معنی است. چنین حالاتی در شغل باعث می‌شود که فرد احساس تنش کاری، کوفتگی، تحلیل قوا، درماندگی

و در نتیجه فرسودگی شغلی از خود نشان دهد. عامل‌های متعددی همواره به عنوان منابع فشارهای روانی(استرس) در محیط کار وجود دارند، از قبیل عامل‌های محیطی و فیزیکی چون سروصدا، ازدحام، نور و صوت نامناسب، عامل‌های انسانی چون تعارض با افراد دیگر، عامل‌ های سازمانی چون تراکم کاری، سیاست‌گذاری نادرست و... در مقابل این استرس ‌ها (فشارهای روانی) اگر شخص قادر به مقابله مؤثر با آنها نباشد، دستخوش عوارض متعدد جسمی و روانی و رفتاری می‌شود و طولانی شدن فشارهای روانی ممکن است موجب کاهش رضایتمندی از شغل و منجر به فرسودگی شغلی شود که پیامد آن کسالت، بی‌تفاوتی و کاهش اثربخشی، خستگی، ناکامی و حتی دلسردی در شخص می‌شود. فرسودگی شغلی نه تنها با بهداشت روانی یک شخص بلکه با میزان بهره‌وری او نیز رابطه دارد. لذا آشنا شدن با روش‌های مقابله مؤثر با فشارهای روانی(استرس ‌ها) و غلبه بر فرسودگی شغلی می‌تواند به ارتقای بهداشت روانی و افزایش اثربخشی و بهره‌وری نیروی انسانی کمک کند.

فهرست مطالب:

چکیده

فصل اول : کلیّات

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت پژوهش

اهداف کلی

اهداف جزئی

فرضیه های پژوهش

تعاریف و اصطلاحات

تعاریف نظری مفاهیم

تعاریف عملیاتی مفاهیم

فصل دوم : ادبیّات تحقیق

پیشینه نظری

مفهوم فرسودگی شغلی

علل پیدایش فرسودگی شغلی

علل فرسودگی شغلی در مجموع

اثرات عمدۀ فرسودگی شغلی

نشانه های مرضی فرسودگی شغلی

نشانه های فرسودگی شغل

رابطۀ فرسودگی شغلی و ویژگی های شخصیتی

فرسودگی شغلی در معلمان و علل آن

فرسودگی شغلی در معلمان مرد و زن

رابطۀ فرسودگی شغلی معلمان با سنوات خدمت

فرسودگی شغلی معلمان و مدرک تحصیلی

راهکارهای پیشگیری ، درمان و بهبودی فرسودگی کاری

رویکرد های مختلف نسبت به فرسودگی شغلی :

رویکرد بالینی

رویکرد روان شناختی _ اجتماعی

رویکرد تبادل شرنیس

مفهوم بهداشت روانی

تعریف بهداشت روانی براساس مکاتب مختلف روان شناسی :

مکتب زیست گرایی

مکتب روانکاوی

مکتب رفتارگرایی

مکتب انسان گرایی

مکتب بوم شناسی

موارد تأثیر گذار در سلامت روانی فردی

انقلابات بهداشت روانی

عوامل مؤثر بهداشت روانی

بهداشت روانی در دوره بزرگسالی

اشتغال و بهداشت روانی زنان

بهداشت روانی معلمان در مقابل کودکان استثنایی

پیشینه تحقیقاتی

تحقیقات انجام شده در داخل کشور

تحقیقات انجام شده در خارج از کشور

فصل سوم : روش تحقیق

روش پژوهش

جامعه آماری

حجم نمونه و روش نمونه گیری

ابزار جمع آوری اطلاعات

روش اجرای تحقیق

تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم : یافته های پژوهش

یافته های توصیفی

یافته های مربوط به فرضیه ها

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری

پیشنهادات

محدودیتها و مشکلات تحقیق

خلاصۀ تحقیق

منابع فارسی

منابع لاتین

ضمائم

فهرست نمودارها:

نمودار 3-1

نمودار 3-2

نمودار 3-3

نمودار 3-4

نمودار 3-5

نمودار 4-1

نمودار 4-2

نمودار 4-3

نمودار 4-4

نمودار 4-5

نمودار 4-6

فهرست جداول:

جدول 3-1

جدول 3-2

جدول 3-3

جدول 3-4

جدول 3-5

جدول 4-1

جدول 4-2

جدول 4-3

جدول 4-4

جدول 4-5

جدول 4-6

جدول 4-7

جدول 4-8

منابع ومأخذ:

1) ابراهام . ک . کورمن ، روان شناسی صنعتی و سازمانی ، ترجمۀ : شکرکن . حسین ، انتشارات رشد، چاپ اول ، (1380).

2) احقر ، قدسی (1385) ، بررسی نقش فرهنگ سازمانی مدارس در فرسودگی شغلی دبیران

دورۀ راهنمایی شهر تهران ، فصلنامۀ تعلیم و تربیت ، شمارۀ 86.

3) اقلیـما ، مصطفی . راهب ، غنچه . امیر یزدانی ، فرزانه (1384) ، رابطۀ وضـعیت حمایـت هـای اجتماعی با فرسودگی شغلی مددکاران اجتماعی ، فصلنامۀ علمی- پژوهشی مددکاری اجتـماعی،

دورۀ پنجم / شمارۀ 21 /  بهار 84 / ص 55- 46.

4) اکبری ، سمیه . اقبالی نژاد ، ندا (1385) ، بررسی رابطۀ پرخاشگری با استرس در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز ، پایان نامۀ کارشناسی.

5) بابلی ، عزیزالله (1379) ، بررسی میزان فرسودگی شغلی مدیران دبیرستان های پسرانۀ شهر تهران

و رابطۀ آن با روش های مقابله ای آنها ، فصلنامۀ مدیریت در آموزش و پرورش، دورۀ هفتم،

شمارۀ 44-60 .

6) بحری بینا باج ، نرجس . مقیمیان ، مریم . عطار باشی ، مریم . قرچه ، معصومه ، بررسی ارتباط فرسودگی شغلی و سلامت روانی در حرفۀ مامایی و پرستاری ، مجلۀ دانشکدۀ علوم پزشکی

و خدمات بهداشتی- درمانی گناباد.

7) بختیاری فر ، ایران . شریف الدین ، هدا . مکرانی ، مونا (1385) ، مقایسۀ سلامت روان و خودپنداره در دانشجویان روان شناسی و غیر روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

8) بدری گرگری ، رحیم (1374) ، سندرم روان شناختی و فرسودگی شغلی معلمان و مکانیزم های مقابله ، پایان نامۀ کارشناسی ارشد ، دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.

9) برنز ، دیوید ، شناخت درمانی روان شناسی افسردگی.

10) بهرام زاده ، حسین علی (1382) ، عوامل استرس شغلی در محیط کار ، مجلۀ مدیریت ،

سال سیزدهم ، فروردین و اردیبهشت.

11) بهنیا ، غلامرضا (1379) ، رابطۀ فرسودگی شغلی و خشنودی و سلامت روانی با توجه به

متغیر تعدیل کنندۀ سرسختی در دبیران مرد و دروس ریاضیات، علوم اجتماعی، فیزیک و ادبیات

نظام جدید متوسطۀ استان خوزستان در سال تحصیلی 77 - 78 ، اهواز ، شورای تحقیقات ادارۀ کل آموزش و پرورش استان خوزستان. 

12) بیرشک ، بهروز . خاکپور ، رضا (1377) ، بررسی میزان شیوع سندرم فرسودگی شغلی در مشاوران و روان درمانان مرد ، فصلنامۀ اندیشه و رفتار ، سال چهارم / شمارۀ 3.

13) پیامی ، میترا (1379) ، بررسی وضعیت حمایت های اجتماعی و ارتباط آن با فرسودگی شغلی پرستاران مراقبت های ویژه ، مجلۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی - درمانی

استان زنجان، شمارۀ 33 / زمستان 79 .

14) پالاهنگ ، حسن . نصر ، مهدی . براهنی ، محمد تقی . شاه محمدی ، داوود (1375)،

بررسی همه گیر شناسی اختلال های روانی در کاشان ، مجلۀ اندیشه و رفتار ، (2)4 ، 19 – 27.

15) جعفرپور ، حسن (1376) ، "ارتباط بین سخت روئی و فرسودگی شغلی در معلمان مدارس

عادی و مدارس استثنایی" ، پایان نامۀ کارشناسی ارشد ، دانشکدۀ روان شناسی و علوم تربیتی،

دانشگاه تهران.

16) حاجبی ، احمد . خواجه الدین ، نیلوفر . حکیم شوشتری ، میترا . (1382) ، ارتباط درک از مرکز کنترل و نشانگان فرسودگی شغلی در پرستاران شاغل در یک بیمارستان روان پزشکی ، آرشیـو Sid .

17) حسینی مجد ، بهروز . پلیمی نسب ، حبیب اللّه . گیلانی اصل ، محمد ابراهیم (1377)،

بررسی رابطه بین وضعیت اقتصادی و خودپندارۀ معلمان مرد آموزش و پرورش ناحیۀ 3 اهواز،

پایان نامۀ کارشناسی.

18) حق شناس ، حسن . رضائیان ، محمود . صُنعی ، بهرام . هوشمند ، اشرف السادات (1382)، بهداشت روانی و رضایت شغلی کارکنان سازمان بهشت زهرا (س) ، مجلۀ پژوهشی حکیم،

دورۀ ششم / شمارۀ چهارم.

19) حیاتی مطلـق ، محمد (1386) ، بررسی رابطـه بین مهـارت های انسانی مدیران

و بهـداشـت روانی دبیران شهرستان دزفول ، کارشناسی مدیریت و برنامه ریزی آموزشی.

20) حکیم شوشتری ، میترا . خواجه الدین ، نیلوفر . عرب گل ، فریبا . الهی ، فاطمه (1383)،

ارتباط سندرم فرسودگی شغلی مادران پرستار با مشکلات رفتاری کودکان آنها ، تازه های علوم شناختی، سال 6 / شمارۀ 1 و 20 .

21) خاکپور ، رضا (1376) ، بررسی میزان شیوع سندرم فرسودگی شغلی در بین مشاوران 

و روان درمانگران متخصص ، پایان نامۀ کارشناسی ارشد مشاوره ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.

22) خدا رحیمی ، سیامک . بیت مشعل ، بلقیس (1380) ، بهداشت روانی ، انتشارات جهاد  دانشگاهی استاد فارس.

23) دوا ساز ایرانی ، رضا (1383) ، ادغـام برنامۀ بهـداشت روانی در شبکۀ مراقبـت های بهداشتـی اولیۀ اندیمشک ، فصلنامۀ اندیشه و رفتار ، سال دهم / شمارۀ 1 و 2 / 110- 115.

24) رسولیان ، مریم . الهی ، فاطمه . افخم ابراهیمی ، عزیزه (1383) ، ارتباط فرسودگی شغلی

با ویژگی های شخصیتی در پرستاران ، فصلنامۀ اندیشه و رفتار ، سال نهم / شمارۀ 4 / 18- 24.

25) رضایی ، علیرضا (1374) ، بررسی شیوع، منابع و علائم استرس در میان معلمان ایرانی،

مجموعۀ مقالات اولین سمینار استرس ، چاپ اول ، تهران ، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

26) زارعی ، فرامرز (1379) ، بررسی نشانگان فرسودگی شغلی مشاوران مدارس شهر قزوین،

پایان نامۀ کارشناسی ارشد مشاوره ، دانشگاه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی.

27) سازمان امور اداری و استخدامی کشور (1363) ، نگاهی به مشکلات و نارسائی های نظام اداری، نشریۀ شمارۀ 2، مرکز مطالعات و پژوهش های اداری، تهران.

28) ساعتچی ، محمود (1375) ، روان شناسی کاربردی برای مدیران در خانه ، مدرسه ، سازمان، تهران ، نشر ویرایش.

29) ساعتچی ، محمود (1376) ، روان شناسی بهره وری ، چاپ اول ، تهران ، انتشارات نشر ویرایش.

30) سعادت ، اسفندیار (1375) ، تأثیر تحلیل رفتگی بر کارآیی نیروی انسانی ، مجلۀ دانش مدیـریت،

33 – 43.

31) سلیمانی ، علی (1381) ، بررسی رابطۀ بین استرس شغلی و سلامت روان با توجه به نقش

تعدیل کنندۀ تیپ شخصیتی A و جایگاه مهار در کارکنان مرد مجتمع پتروشیمی بندر امام

شهرستان ماهشهر، پایان نامۀ کارشناسی ارشد).

32) علوی ، سید امین اللّه (1376) ، روان شناسی مدیریت و سازمان ، تهران ، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.

33) سنایی ، ظفر ، نشریه خبری- آموزشی کارگزاران معرفت.

34) شالچی ، بهزاد (1380) ، بهداشت روانی ، روزنامۀ اطلاعات ، شمارۀ 22414 ، 17 بهمن 1380.

35) شاملو ، سعید (1383) ، بهداشت روانی ، ویرایش دوم ، تهران ، انتشارات رشد.

36) شکرکن ، حسین (1368) ، فشار روانی ، عمل و تأثیر آن بر سلامتی تن و روان و کارآمدی کارکنان سازمانها ، تهران ، انتشارات واژرنگ ، چاپ اول.

37) صیادی ، وحید (1380) ، بررسی رابطه میان بـرون گرایی- درون گرایـی ، نگرش کارکـنان

بـه سبک مدیریت و بهداشت روانی کارکنان ، پایان نامۀ کارشناسی ارشد ، دانشگاه تهران.

38) طلایی ، علی . محمدنژاد ، مریم . ثمری ، علی اکبر . (1386) ، فرسودگی شغلی و عوامل وابسته به آن در کارکنان مراکز بهداشتی- درمانی مشهد ، فصلنامۀ اصول بهداشت روانی ،

سال نهم/ پاییز و زمستان 86 / شمارۀ 35 و 36 / ص 144 - 135.

39) طوفی ، زهرا (1382) ، بررسی عوامل پیش بینی کنندۀ فرسودگی شغلی در معلمان کودکان

عقب مانده و عادی در شهرستان بیرجند.

40) عبدی ، هما . شهبازی ، لیلی (1380) ، استرس شغلی در پرستاران شاغل در بخش

مراقبت های ویژه و ارتباط آن با فرسودگی شغلی آنها ، مجلۀ دانشکدۀ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی– درمانی شهید صدوقی یزد ، سال نهم / شمارۀ3 / پاییز 80 / ص 64.

41) غباری بناب ، باقر . نبوی ، محمد . شیرکول ، ماندانا (1384) ، عوامل مؤثر بر بروز فرسودگی شغـلی معـلمان دانـش آمـوزان نابـینا ، ناشنـوا و عـادی در مقطـع راهنـمایی شهر تهران،

مجـلۀ روان شناسی و علوم تربیتی ، سال 35 / شمارۀ 2 / ص 135- 109.

42) فرهمند ، فاطمه (1386) ، استرس و فرسودگی شغلی در معلمان ، تهران انتشارات حوا.

43) فیلیان ، عماد (1371) ، بررسی میزان فرسودگی شغلی و ارتباط آن با روش های مقابله ای به کار گرفته شده توسط پرستاران بیمارستان های آموزشی تهران ، پایان نامۀ کارشناسی ارشد پرستاران، تهران.

44) کاویانی ، حسین . عبدلی ماسوله ، فتانه . خاقانی زاده ، مرتضی . مؤمنی ، ابوالفضل (1386)، بررسی رابطۀ فرسودگی شغلی با سلامتِ روان : مطالعه در 200 پرستار ، مجلۀ دانشکدۀ پزشکی،

تهران ، دورۀ 65 / شمارۀ 6 / شهریور 86 / ص 65 – 75 .

45) کِشتکاران ، علی (1375) ، "بررسی ارتباط میان تنیدگی یا تحلیل رفتگی در میان پرستاران دانشگاه علوم پزشکی شیراز" ، پایان نامۀ کارشناسی ارشد ، دانشگاه تربیت مدرس.

46) کوپر ، کاری آل  ، فشار روانی (راههای شناخت و مقابله) ، ترجمۀ : قرچه داغی،

مهدی و شریعت زاده ، ناهید ، تهران ، انتشارات رشد ، (1373).

47) کوپر ، کاری آل ، فشارهای روانی و راه های شناسایی و مقابله با آن ، ترجمۀ : قرچه داغی،

مهدی ، شریعت زاده ، ناهید ، تهران ، انتشارات خوشرنگ، (1373).

48) گنجی ، حمزه (1376) ، بهداشت روانی ، تهران ، نشر ارسباران.

49) محمدی ، شهناز (1385) ، فرسودگی شغلی و سلامت روان شناختی در دبیران،

فصلنامۀ روان شناسان ایرانی – سال سوم / شمارۀ 9 / پاییز (1385).

50) محمدی ، شهناز (1386) ، مقایسۀ مکانیسم های مقابله ای فرسودگی شغلی و سلامتِ روان

در بین دبیران ایران و هند ، فصلنامۀ نوآوری های آموزشی ، شمارۀ 16 / سال پنجم / تابستان 86.

51) مؤمنی ، خلیل (1377) ، بررسی فرسودگی ناشی از کار در کارکنان بیمارستان دکتر شریعتی اصفهان با توجه به متغیرهای شخصی ، پایان نامۀ دکتری عمومی ، دانشگاه آزاد واحد نجف آباد.

52) میلانی فر ، بهروز (1372) ، بهداشت روانی ، تهران ، نشر قومس.

53) نائبی ، معصومه ، بررسی تأثیر استرس شغلی بر رضایت شغلی کارکنان شرکت کشت و صنعت گلستان دزفول ، کارشناسی مدیریت و برنامه ریزی آموزشی.

54) نجفی ، مصطفی . صولتی ، سیّدکمال . فروزبخش ، فرهاد (1379) ، رابطۀ فرسودگی شغلی

با سلامتِ روان در بین کارکنان مرکز تحقیقات و تولید سوخت هسته ای اصفهان ، مجلۀ دانشکدۀ

علوم پزشکی شهرکرد / دورۀ دوم / شمارۀ 2 / تابستان 79 / ص 34-41.

55) نساج ، عبدالرحمان (1382) ، بررسی رابطۀ ساده و چندگانۀ وجدان کاری و امنیت شغلی

با فرسودگی شغلی با توجه به اثر تعدیل کنندۀ حمایت سازمانی ادراک شده در میان کارمندان شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون ، پایان نامۀ کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

56) نیسی ، زهرا (1385) ، بررسی میزان فرسودگی شغلی اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، کارشناسی مدیریت و برنامه ریزی آموزشی

57) همایی ، رضوان (1379) ، بررسی رابطۀ فشارزاهای روانی دختران مراکز پیش دانشگاهی اهواز

با سلامت روانی ، با توجه به نقش تعدیل کنندۀ سرسختی روان شناختی در آنها ، پایان نامۀ کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی ، دانشگاه شهید چمران اهواز.

58) یعقوبی نیا ، فریبا . مظلوم ، سیّدرضا . صالحی قدردی ، جواد . اسماعیلی ، حبیب الّّه (1382)، بررسی ارتباط عزّت نفس با فرسودگی شغلی در پرستاران شاغل در بیمارستان های دانشگاه

علوم پزشکی مشهد ، اسرار – مجلۀ دانشکدۀ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی سبزوار،

سال دهم / شمارۀ 3 / پاییز 82.

Refrence :

1) Arches , Joun . (1991) ." Social structure , burnout and job satisfaction ".  Social . Work . Vol  (36) , PP: 202- 206.

2) Baron , R . A . Greenberg , Y . (1990) . Organization Allyn and Bacon Third Edition.

3) Bayron , R . (1994) . Social Psychology , Sixth Edition , Printed in

S.A.

4) Benjamin , L . & Wolz , G . (2000) . Sfor the 90 : counseling for

omorrow . Journal of Guidance & Counseling ( PP : 19 – 26).

5) Carrers . (1987) . Type and Evans , G . W . Plasane , M . N . Behavior and Occupational Stress : A Cross Study of Personality and Social Sychology Vol 52.

دانلود کنش پژوهی رابطه سلامت عمومی و رضایت شغلی معلمین.

کنش پژوهی

موضوع   :

مطالعه رابطه سلامت عمومی و رضایت شغلی معلمین آموزش و پرورش

فرمت فایل: ورد

تعداد صفحات:83

فصل اول :کلیات تحقیق1

مقدمه2

هدف و علت انتخاب موضوع2

اهمیت موضوع تحقیق3

فرضیه ها4

فصل دوم : پیشینه تحقیق6

مقدمه7

تعریف اخلاق10

رشد اخلاق در کودک11

رویکرد قدیمی تر12

پرخاشگری15

خلاصه تحقیق16

بررسی تحقیقات گذشته19

اهمیت انگیزش22

فصل سوم48

روش جمع آوری اطلاعات49

جامعه مورد مطالعه49

روش تحقیق49

فصل چهارم51

تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه52

فصل پنجم72

فرضیه تحقیق73

نتیجه گیری73

پیشنهادات75

منابع 77

پروژه ارزیابی عوامل استرس زای شغلی مدیران آموزشی مدارس متوسطه

نوع فایل: word

قابل ویرایش 115 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

چکیده:

امروزه، استرس یا فشار روانی، یکی از مسائل همه گیری است که انسانها به آن مبتلا می‌باشند. دامنه نفوذ استرس از زندگی فردی به زندگی سازمانی سریع است. عوامل فشار روانی (استرس زاها)، هرآنچه که باشند، در موقعیت های مختلف آثار و عواقبی را برای انسان به همراه دارند. در این میان، مدیران را یکی از حساسترین قشرها در برابر فشار روانی معرفی نموده اند. (ابزری، 1379، ص 115)

تحقیق حاضر به منظور ارزیابی عوامل استرس زای شغلی مدیران آموزشی دبیرستانهای شهر تهران تهیه و تدوین گردیده است. برای انجام این تحقیق، یک سوال اصلی و سه فرضیه فرعی تدوین گردید که سوال اصلی عبارتست از: از نظر مدیران آموزشی، از عوامل امکانات فیزیکی نامناسب، سنگینی کار، عدم امکان رشد حرفه ای، روابط نامناسب کاری، ویژگیهای نقش و مسائل و مشکلات مالی، کدام تاثیر بیشتری در ایجاد استرس دارند؟

در فرضیات فرعی تحقیق به مقایسه نظرات مدیران زن و مرد، متخصص و غیرمتخصص و بر سابقه و کم سابقه پرداخته شده است جامعه آماری تحقیق، شامل کلیه مدیران مدارس متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 82-81 می باشد، که از بین آنها، 174 نفر از طریق روش نمونه گیری تصادفی- سهمیه ای با استناد به جدول مورگان انتخاب شدند، به منظور انجام پژوهش، پرسشنامه ای با 35 سوال از نوع بسته با استفاده از مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت، در بین مدیران مدارس پنج منطقه از مناطق 19 گانه آموزش و پرورش تهران توزیع گردید و پس از جمع آوری و طبقه بندی اطلاعات، با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج حاصل از آزمون سوال تحقیق نشان داد که میزان اهمیت و تاثیر عوامل فشارزا به صورت زیر می باشد: مسائل و مشکلات مالی (با میانگین رتبه ای 59/4 بعنوان مهمترین منبع فشارزا)، عدم امکان رشد حرفه ای (با میانگین رتبه ای 71/3)، روابط نامناسب کاری (با میانگین رتبه ای 47/3)، سنگینی کار (با میانگین رتبه ای 40/3)، ویژگیهای نقش (با میانگین رتبه ای 14/3) و امکانات فیزیکی نامناسب (با میانگین رتبه ای 70/2 بعنوان کم اهمیت ترین منبع فشارزا). در مورد فرضیات فرعی: 1- تفاوت بین دیدگاه مدیران آموزشی زن و مرد راجع به عوامل استرس زا فقط در مورد عامل روابط نامناسب کاری معنادار است. 2- تفاوت بین دیدگاه مدیران آموزشی متخصص و غیرمتخصص فقط در مورد عامل سنگینی کار معنادار است. 3- تفاوت بین دیدگان مدیران با سنوات خدمت کم و سنوات خدمت زیاد معنادار نیست.

مقدمه:

اکنون  که در آستانه قرن بیست و یکم به سر می بریم با توجه به پیچیدگی و تغییرات روزافزون جامعه و رشد ، توسعه فن آوری، مساله فشار روانی در جامعه یک مشکل چشمگیر و خطرناک به نظر می رسد.هر چند کاربرد واژه استرس در روانپزشکی سابقه طولانی دارد ؛‌ولی در سالهای اخیر استفاده از آن در روانشناسی مدیریت و رفتار سازمانی نیز متداول گردیده و به سبب رایج بودن آن در زندگی اجتماعی افراد، بخشی از مباحث سازمانی به استرس اختصاص یافته است.

کسی به درستی نمی داند که آیا فشار روانی واقعا در حال حاضر بیش از گذشته است یا خیر ،‌اما کارشناسان معتقدند نفوذ این پد یده روزافزون است.دکتر بنسون از دانشگاه هاروارد می گوید ما در دنیایی از بی ثباتی و عدم امنیت زندگی می کنیم هر چیزی از تهدید اتمی گرفته تا نداشتن تامین شغلی و اثرات زیانبار داروها گواه این مدعاست. (الیوت ، 1370، ص13)

استرس فرسودگی بدنی یا عاطفی است که بر اثر مسایل و مشکلات واقعی یا تصوری پدید می‌آید. استرس گاه سبب رسیدن آسیبهای فراوانی به فرد و سازمان می شود .فشار روانی در فرد باعث می شود که بدن وظایفی را که به طور عادی و به سادگی می‌تواند انجام دهد با دشواری بیشتر به انجام برساند. نزاع با یک همکار ،‌محروم شدن از پاداش ،‌دیر رسیدن به سر کار ،‌پیش آمدن یک مشکل مالی و از دست دادن یکی از نزدیکان همه نمونه هایی از عوامل فشار زای روانی فردی است.تغییراتی که در محیط سازمان پدید می آید،‌ همچون تغییر در گردش کار ،‌استفاده از تکنولوژی تازه ، برپایی جلسات اداری ، بحث درباره نیازهای هر بخش ، بحث های مالی و بودجه ای ،‌کمی در آمد موسسه ، قوانین و مقررات محدود کننده ، تزلزل وضع سازمانی کارکنان ، فشار مدیریت و کارمندان ،‌فشار هیئت مدیره یا روسای سازمان بر مدیر را می توان نمونه‌هایی از عوامل فشار روانی سازمانی به حساب آورد. (علوی ، 1378، صص 34-33)

بیان مساله:

در دنیای کنونی استرس به عنوان یکی از آفات نیروی انسانی محسوب شده است، اثرات مخرب استرس بر زندگی فردی و اجتماعی کاملا مشهود بوده و مدیران یکی از آسیب پذیرترین قشرها در برابر استرس هستند.علی رغم این نظر که فشارهای عصبی مفید نیز وجود دارد و مقداری از فشارهای عصبی برای ایجاد تحرک و تلاش در انسان ضروری است زمانیکه بحث فشار عصبی مطرح می شود بیشتر به عوارض و ضایعات آن توجه شده و فشار عصبی مضر مد نظر قرار می گیرد.به هر حال فشار عصبی آثار فراوانی بر عملکرد فعالیتهای اعضای سازمان دارد ، فشار عصبی حاد نیروی انسانی سازمان را ضایع می کند و پایه های سازمان را متزلزل می سازد بدین ترتیب است که فشار عصبی در سازمان همچون آفتی نیروها را تحلیل می برد و فعالیتها و تلاشها را عقیم می سازد.از میان نشانه های عمومی استرس موارد زیر از جمله بی اشتهایی یا اشتهای زیاد ، بیخوابی یا خواب بیش از اندازه، دردهای مداوم ،‌خلاء ذهنی و احساسی ، فشار در محیط کار، ‌درگیری با کارفرما ، ترس از شکست ، و غیره آشکارتر است. (غفوریان ، 1375، ص37)

به طور کلی ، بروز فشار در سازمانها کارآیی نیروها را می کاهد ، همکاری جای خود را به رقابت مخرب می دهد و ارتباطات سازمانی مختل می گردد.مدیری که گرفتار فشارهای عصبی و روانی است نمی تواند با زیر دستان خود رابطه صحیح برقرار نماید ، با فرادستان خود دچار مشکل می شود و ارباب رجوع را از خود ناراحت می کند.به علاوه ،‌عوارض ناشی از کم کاری ، تاخیر ،‌غیبت ، جابجایی ، ترک خدمت و در نتیجه کاهش بهره‌وری و عوارض فیزیکی ـ روانی  فشارهای عصبی ، خسارتهای جبران ناپذیری را برای سازمانها به ارمغان می‌آورد.

در میان سازمانهای اجتماعی، هیچ  سازمانی به اندازه آموزش و پرورش حساس نیست ،‌زیرا همچنانکه می دانیم آموزش و پرورش زیر ساز تمامی سازمانهای یک جامعه است و در این میان مدیران آموزشی از مهمترین ارکان تعلیم و تربیت می باشند.بنابراین بررسی عوامل فشار زای مدیران آموزشی می تواند گام مثبتی در جهت ارتقای شغلی آنان از طریق کاهش یا تعدیل تاثیر عوامل فشارزا و در نتیجه ،‌ارتقای آموزش و پرورش باشد.

فهرست مطالب:

فصل اول- کلیات تحقیق

مقدمه

بیان مساله

ضرورت و اهمیت موضوع

اهداف پژوهش

سوال و فرضیات پژوهش

تعریف واژه های اساسی

فصل دوم- مبانی نظری تحقیق

مقدمه

تاریخچه استرس

استرس

ماهیت فشار روانی

نظریه های استرس

استرس بعنوان پاسخی درونی

عوامل محیطی استرس

استرس بعنوان کنش متقابل

مدل خبرپردازی

مقابله بعنوان پاسخی درونی

مقابله متکی بر منابع محیط

مقابله از راه کنش متقابل

فیزیولوژی فشار روانی

شخصیت نوع B,A

علائم و نشانه های استرس

عوامل موثر در تشدید یا کاهش فشار روانی

علل استرس

ده فرمان برای کنترل استرس

استرس شغلی

تقسیم بندی مشاغل برحسب استرس

رابطه میان استرس و قابلیت اجرای کار

عوامل استرس زای شغلی

1. حوزه اجتماعی و فرهنگی

از خود بیگانگی و بی‌هنجاری

آب و هوا، رژیم غذایی و عوامل مشابه آن

جابجایی مکرر

رانندگی

زندگی در شهر در مقایسه با زندگی در روستا

2. حوزه خانواده

3. حوزه شغلی

ویژگیهای نقش

ویژگیهای شغل

روابط میان- فردی

جو و ساختار سازمانی

روشهای مدیریت منابع انسانی و فن آوری و خصوصیات مادی

فن آوری خصیصه های مادی

هزینه های استرس شغلی

استراتژیهای مقابله با استرس در سازمان

پیشنه تحقیقات

تحقیقات خارجی

تحقیقات داخلی

خلاصه فصل

فصل سوم- روش تحقیق

مقدمه

روش تحقیق

جامعه تحقیق

نمونه و روش نمونه گیری

روش و ابزار گردآوری اطلاعات

پرسشنامه

تعیین اعتبار و روایی

روشهای آماری تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم- تجزیه و تحلیل داده های تحقیق

مقدمه

الف- توصیف ویژگیهای جمعیت شناختی

ب- بررسی آماری سوال و فرضیات تحقیق

بررسی آماری سوال اصلی تحقیق

بررسی آماری فرضیات تحقیق

نتیجه گیری

فصل پنجم- نتیجه گیری و پیشنهادات

مقدمه

خلاصه

نتیجه گیری

پیشنهادات

محدودیتهای تحقیق

منابع فارسی

منابع لاتین

ضمائم

فهرست جداول:

جدول 1-3: حجم آمار و نمونه پنج ناحیه آموزش و پرورش

جدول 2-3: عوامل استرس زای شغلی و سوالات مربوطه

جدول 1-4: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب جنسیت

جدول 2-4: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب تحصیلات

جدول 3-4: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب رشته تحصیلی

جدول 4-4: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب سنوات مدیریت

جدول 5-4: شاخص نمرات توصیفی عوامل استرس زا برحسب جنسیت

جدول 6-4: شاخص نمرات توصیفی عوامل استرس زا برحسب تخصص

جدول 7-4: شاخص نمرات توصیفی عوامل استرس زا برحسب سنوات مدیریت

جدول 8-4: بررسی عوامل استرس زای شغلی مدیران

جدول 9-4: بررسی میانگینهای رتبه ای عوامل استرس زا به تفکیک جنسیت و

جدول 10-4: بررسی میانگینهای رتبه ای عوامل استرس زا به تخصص و نتایج آزمون

جدول 11-4: بررسی میانگینهای رتبه ای عوامل استرس زا به سنوات خدمت و

فهرست اشکال:

نگاره شماره 1-2: استرس بعنوان پاسخ درونی

نگاره شماره 2-2: مدل تاثیر متقابل

نگاره شماره 3-2: فیزیولوژی استرس

نگاره شماره 4-2: رابطه میان استرس و قابلیت اجرای کار

نگاره شماره 5-2: عاملهای مادی استرس در محیط کار

پیشنهادات اجرایی

پیشنهادات پژوهش

منابع و مأخذ:

1. آر. راس، رندال و آلتمایر، الیزابت ام، استرس شغلی، غلامرضا خواجه پور (مترجم). تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی. چاپ اول، 1377.

2. ابزری، مهدی وابراهیمی کنی،الهام. بررسی آثار فشار روانی ناشی از عوامل سازمانی بر کیفیت تصمیم گیری مدیران. دانش و پژوهش. شماره سوم، بهار 1379.

3. احمدی، اسداله. بررسی برخورداری مدیران مدارس متوسطه از مهارتهای مدیریت و رابطة آن با اثربخشی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، 1381.

4. احمدی، عباداله. منابع استرس مدیران آموزشی و مقایسه آن در بین زنان و مردان. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه علامه طباطبایی، 1374.

5. استورا. تنیدگی یا استرس. پریرخ دادستان (مترجم). تهران: انتشارات رشد، 1377.

6. الیوت، روبرت. فشارهای روحی. شاهرخ وزیری (مترجم). تهران: نشر مترجم، 1370.

7. باترا، پرومود. رهایی از استرس. محمدرضا شیدفر (مترجم). مشهد: نشر سیاوش، 1375.

8. بست، جان. روشهای تحقیق در علوم تربیتی ورفتاری. پاشا شریفی و طالقانی (مترجمین). تهران: انتشارات رشد، 1376.

9. بوشهری، احمد. استرس و مدیریت. مدیریت. شماره 24، بهار 1376.

10. ترکاشوند، جمیله. بررسی عوامل فشارزای مدیران آموزشی در ارتباط با نقش مدیر، عوامل گروهی و مسائل مالی و تجهیزات آموزشگاه، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، 75-1374.

11. جعفری، پرویز. بررسی رابطة بین استرس و عملکرد مدیران مدارس شهرستان بناب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه علوم طباطبایی، 1379.

12. خاکی، غلامرضا. راهنمای طرح و تدوین و نقد تحقیق. جلد اول. تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، 1381.

13. دلاور، علی. روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر ویرایش، 1375.

14. رستمی نیا، طاهره. عوامل موجد فشارهای عصبی در کارمندان دانشگاه تربیت مدرس، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، 1378.

15. رشیدی، محمدمهدی. فشار روانی درمحیط کار. مدیریت. شماره 36 و 37، شهریور 1378.

16. زارع نژاد، محمد. بررسی میزان فشار روانی مدیران و رابطة آن جو سازمانی دبیرستانهای پسرانه تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تهران، 74-1373.

17. سراج، معصومه. بررسی علل و عوامل استرس مدیران مناطق 19 گانه تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، 1378.

18. سرمد، زهره و بازرگان، عباس. روشهای تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات ترمه، 1379.

19. سلیمی، قربانعلی و قضاوی، منصوره. بررسی عوامل مؤثر بر استرس شغلی از دیدگاه مدیران و دبیران دبیرستانهای دولتی شهر اصفهان. دانش و پژوهش، شمارة 5، پاییز 1379.

20. سیفی، شهلا. مدیریت استرس. استاندارد و کالاهای ایرانی. شماره 84، شهریور 1377.

21. طوسی،محمدعلی. فشار در سازمانها. مدیریت دولتی. دورة جدید، شمارة ششم، 1375.

22. علوی، امین اله، فشارهای عصبی و روانی در سازمان. مدیریت دولتی. دورة جدید، شمارة بیستم، 1376.

23. علوی، امین الله. روانشناسی مدیریت. تهران: انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1370.

24- غفوریان، هما. عوامل استرس‌زا در مدیران. تدبیر. شمارة 86، مهر 1377.

25- کراس، بلو و شیلد. روانشناسی استرس. عباس چینی (مترجم)، تهران: نشر ترمه، 1371.

26- کراون، جین و وراد، ول. غلبه بر استرس. بابک مهرآئین (مترجم). مشهد، انتشارات جاودان خرد، 1373.

27- کرلینجر، فرد، مبانی پژوهش در علوم رفتاری. حسن پاشا شریفی، جعفرنجفی زند (مترجمین). تهران: انتشارات آوای نور، 1376.

28- کوپر، کاری. مدیریت عوامل روانی ـ اجتماعی محیط کار. محمد نقی براهنی (مترجم). تهران: نشر رسانش، 1379.

29- کوپر، کاری. غلبه بر اضطراب. ماشاء الله مدیحی (مترجم). تهران: نشر یادآوران، 1370.

30- کیانی، کاووس. بررسی عوامل فشارهای عصبی مدیران و تأثیر آن بر بهره وری فردی سازمان جهاد سازندگی استان فارس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی. دانشکدة علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، 1374.

31- لو، هنری و پیر. استرس دائمی. عباس قریب(مترجم). مشهد: نشر درخشش، 1371.

32- لوتانز، فرد. رفتار سازمانی. غلامعلی سرمد (مترجم). تهران: انتشارات مؤسسه بانکداری ایران، 1372.

33- ملکوتی، کاظم. بررسی ارتباط استرسهای شغلی و اختلالات افسردگی و اضطراب در کارکنان بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی زاهدان. اندیشه و رفتار، شماره 3 و 2، 1374.

34- نزهت، محمدرضا. بررسی میزان و منابع استرس شغلی مدیران آموزشی استان فارس. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز، 1375.

35- هاشمی، حسین، اثرات فشار روانی بر عملکرد مدیران مدارس متوسطه استان سمنان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، 1374.

36- هومن، حیدرعلی. شناخت روش علمی در علوم رفتاری (پایه‌های پژوهش)، تهران: انتشارات پارسا، چاپ سوم، 1376.

37- هیلگارد واتکینسون. زمینة روانشناسی. محمد نقی براهنی (ترجم). تهران: انتشارات رشد، 1370.

38- یغما، جواد. تبیین زمینه‌های سازمانی پدیدآورندة تنش روانی در شهرداری مشهد و ارائه راهکار جهت کاهش آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشکده علوم اداری دانشگاه شهید بهشتی، 1382.

منابع لاتین:

Blankinship, David A. Personality Priorities, stress Management, and the Research Administratior, SRA Journal V26 n3-4 P29-35 win – SPr 1994-1995.Brewer, Kristine c. Managing stress. National press publications, Inc. chester and Printed in Great Britain – 1997.Chaplain, Roland P. stress and Job staisfaction among Primary Headteachers: A Question of Balance?

Journal – Citation: Education: Educational Management & Administration, V29 n2 P197-215 Apr2001.

Long, Bonitac. stress in the work place : Eric Oige st. Eric # : ED 414521-1995.Morrow, Carol. Stress in an International School: one Administrators Approach to Its Management, International Schools Journal n27 P18-26 & Pr 1994.Pollak, Ave. stress Management. ERIC#: ED368974. 1994.Shapiro, Shanunal, and ... , Stress Management in Medical Education: A Review of the Literature, Academic Medicine V75 n7 P748-59 Jul 2000.Torell, Joseph A. Sex Roles and Perceived Job Stress of washington Elementary Principal. ERIC# : ED324765 – 1990