مدیریت فرایند به کارگیری مؤثر و کارآمد منابع مادی و انسانی در برنامهریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل است که برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول صورت میگیرد.
تعریفتاکنون، تعاریف متعددی برای مدیریت ارائه شده است. برخی از مهمترین تعاریفی که ارائه شده، به قرار زیر است:
هنر انجام امور با و بهوسیله دیگرانفرایندی که طی آن تصمیمگیری در سازمانها صورت میپذیردانجام وظایف برنامهریزی، سازماندهی، رهبری، هماهنگی و کنترلعلم و هنر هماهنگی کوششها و مساعی اعضای سازمان و استفاده از منابع برای نیل به اهداف سازمانیبازی کردن نقش رهبر، منبع اطلاعاتی، تصمیمگیرنده و رابط برای اعضای سازمانمدیریت از دید کارکردی شامل وظایفی همچون برنامهریزی، تصمیمگیری، سازماندهی، نوآوری، هماهنگی، ارتباطات، رهبری، انگیزش و کنترل میگردد. این نوع تعاریف از مدیریت اگر چه با کمی و کاستی یا فزونیهایی در واژههای بیانکنندهٔ وظایف روبروست، اما به نظر روانتر از تعاریفی است که میکوشند مدیریت را محصور به یک ویژگی خاص نمایند یا ارزش فلسفی خاصی به مفهوم بیفزایند. بااینحال، تعاریف متعدد از مدیریت با توجه به کارکردهای آن از سوی محققانی چون فایول یا گیولیک دارای تفاوتهایی است که بهسادگی نمیتوان از آنها گذر کرد. آنچه واضح است علم مدیریت هنوز نتوانسته است تعریف خود را مدیریت کند.
تعریف ذیل، مفاهیم کلیدی مدیریت را دربردارد:
مدیریت یک فرایند است.مفهوم نهفتهٔ مدیریت، هدایت تشکیلات انسانی است.مدیریت مؤثر، تصمیمهای مناسبی میگیرد و به نتایج مطلوبی دست مییابد.مدیریت کارا به تخصیص و مصرف مدبرانه میگویند.مدیریت بر فعالیتهای هدفدار تمرکز دارد.مدیریت عبارتست از عملی که بهصورت آگاهانه و مستمر انجام میشود و به سازمان شکل میدهد.وظایف مدیریتهنری فایول، صنعتگر فرانسوی، چنین اظهار داشت که همه مدیران، پنج وظیفه یا کار، انجام میدهند: برنامهریزی، سازماندهی، رهبری، هماهنگی و کنترل. امروزه، این کارها را به صورت چهار وظیفه:
برنامهریزیسازماندهیرهبریهماهنگیکنترلبیان میکنند.
مدیریت تولید ، عملکردی است که عهدهدار مسئولیت برنامهریزی تاکتیکی و راهبردی فراوردههای موجود و جدید یک شرکت است. مدیریت فراورده، عملکرد چرخهٔ حیات سازمانی در درون یکشرکت است که با برنامهریزی یا پیشنگری یا بازاریابی فراورده یا فراوردهها در همهٔ مراحل چرخهٔ حیات محصول سروکار دارد.
مدیریت تولید یک فعالیت درون سازمانی است که از پیشبینی، برنامهریزی و بازاریابی برای محصولات یا خدمات تشکیل می شود. مدیر تولید همواره دغدغه توسعه محصول و بازاریابی محصول را دارد و این دو فعالیت نهایتاً منجر به افزایش درامد، افزایش سهم بازار و افزایش حاشیه سود خواهند شد. از طرف دیگر یک مدیر تولید باید در مورد تحلیل بازار و کارایی ها و ویژگی های محصول مسئولیت پذیر باشد. ازین رو در ساختارهای سازمانی مختلف بعضاً مدیر تولید یک جایگاه سازمانی مشخص و معین را دارد و در بعضی موارد عضو بخش های فروش و بازاریابی یا عضو بخش مهندسی محسوب می شود.
معمولاً برای بررسی عملکرد مدیران تولید شاخصه های سود و ضرر یک بنگاه مورد ارزیابی قرار میگیرد. یک مدیر تولید باید بتواند خواسته ها و نیازهای بخش فروش و بازاریابی را به بخش های مهندسی و فرایند سازمان انتقال دهد و از طرف دیگر باید بتواند محدودیت های بخش مهندسی و طراحی با توجه به شناختی که از بازار و خواسته مشتریان دارد برطرف نماید تا محصول بدست آمده با هزینه ای منطقی بتواند پاسخگوی بخش عمده ای از نیازهای مشتریان باشد.
فهرست مطالب:
فصل اول: شناخت تولید و فعالیت های تولیدی
مقدمه
تولید
تولید از نظر اقتصادی
ارزش افزوده
عوامل تولید
عوامل تولید از دیدگاه اقتصاددانان
نیروی کار
کار صنعتی
و...
فصل دوم: آشنایی با برخی مفاهیم در مدیریت تولید
مقدمه
نظام تولید
هدف نظام تولید
مسائل و مشکلات نظام تولید
اهم وظایف کارکنان نظام تولید
مدیریت تولید
اهداف مدیریت تولید
وظایف مدیریت تولید
انواع تصمیم گیریهای مدیریت تولید
انواع سازمان های مشمول تولیدی
مشارکت کنندگان در مدیریت تولید
مدیریت علمی
و...
فصل سوم: ارزیابی طرح های صنعتی
مقدمه
جنبه های مختلف مورد بررسی در بررسیهای اقتصادی
شرط اول و لازم برای موفقیت یک طرح
شرایط مناسب برای استفاده از روشهای سرمایه بر
شرایط مناسب برای استفاده از روشهای کاربر
موارد مطرح در بررسیهای اقتصادی
بررسی های فنی
اجزای بررسیهای فنی
نکات مورد ارزیابی در بررسی فنی
عوامل فنی موثر در روش تولید
عوامل موثر در انتخاب روش تولید
هدف بررسی مالی طرح
هزینه هایی که در بررسی مالی پیش بینی و محاسبه می گردد
و...
فصل چهارم: طرح استقرار ماشین آلات
مقدمه
خط و مشی های مدیریت
طبقه بندی فرآیندهای ساخت
فرآیندهای ترکیبی
فرآیند تحلیلی
فرآیند مداوم
فرآیند منقطع
فرآیند تکراری
فرآیند غیر تکراری
اهداف طرح استقرار داخلی
تدابیر تحلیل فرآیند تولید
تدابیر به حداقل رساندن زمان فرآیند عملیات
مزایای طرح استقرار مطلوب
موازنه
نتایج اصل موازنه
و...
فصل پنجم: تعمیرات و نگهداری
مقدمه
دیدگاههای مربوط به تعمیرات و نگهداری
دیدگاه فنی
تعمیر
تعویض
تجدید و نوسازی
مالی
دیدگاه مالی
عوامل مد نظر در دیدگاه مالی
دیدگاه مدیریت
عملیاتی که موجب افزایش قابلیت اعتماد و اطمینان ماشین آلات می گردد
تعمیرات حفاظتی
تعمیرات اتفاقی
فواید برنامه ریزی تعمیرات و نگهداری
و...
فصل ششم: بررسی کار
مقدمه
روش سنجی
نتایج حاصل از حرکت سنجی
مراحل بررسی
اصول صرفه جویی در حرکات
انواع نمودار وضع موجود حرکات
نمودار انسان و ماشین
نمودار حرکات دست راست و چپ
و...
فصل هفتم: نظام نظارت بر موجودی
مقدمه
نظارت بر موجودی
هدف از استقرار نظام نظارت بر موجودی
انگیزه های ایجاد نظام نظارت بر موجودی
اهمیت نظارت بر موجودی
فواید استقرار نظارت بر موجودی
طبقه بندی کالا از نظر کاربرد
طبقه بندی کالا از نظر سرعت مصرف
و...
فصل هشتم: برنامه ریزی و نظارت بر تولید
مقدمه
برنامه ریزی تولید
عوامل موثر در تولید
سطوح برنامه ریزی سازمانهای صنعتی
وظایف و مسئولیت های مهندس طراح در تهیه نقشه آبی
وظایف و مسئولیت های مهندسی روشها درتهیه برگ مسیر کار
پیش فرضهای مربوط به سه عامل اصلی تولید
نظارت بر تولید
و...
فصل نهم: نظام نظارت کیفی
مقدمه
کیفیت
عوامل موثر بر کیفیت
مرغوبیت در طراحی محصول
کیفیت طرح
کیفیت تطابق
نظارت بر کیفیت از دید والیس
و...
فصل دهم: روش های ریاضی
مقدمه
نقطه سر به سر
ماهیت نمودار نقطه سر به سر
دلیل سودمندی نقطه سر به سر
هزینه های ثابت
هزینه های متغیر
مفروضات اساسی در استفاده از تحلیل نقطه سر به سر
رسم نمودار نقطه سر به سر
و...