حسابداری زبان تجارت خوانده میشود. زیرا از طریق تهیه گزارشهای مالی، اطلاعات لازم را دربارهٔ واحدهای اقتصادی در اختیار اشخاص ذینفع و ذیعلاقه و ذیحق قرار میدهد. این اشخاص شامل مدیران، صاحبان سرمایه، اعتبار دهندگان، سازمانهای مالی و اقتصادی دولت و از این قبیل هستند. از منظری دیگر از حسابداری با نام سیستم اطلاعاتی حسابداری Accounting Information System یاد میشود که برای پردازش اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی مؤثر بر سازمانها و واحدهای تجاری و گزارش اثرات این گونه رویدادها به تصمیمگیرندگان، طراحی شده است.
طبق «بیانیه اساسی تئوری حسابداری»: حسابداری عبارت است از فرایند شناسایی، اندازهگیری و ثبت و گزارشگری اطلاعات اقتصادی برای تصمیمگیریهای آگاهانه به وسیله استفاده کنندگان آن اطلاعات. بیانیه در تشریح این تعریف آورده است بر اساس دیدگاهی جامع، «اطلاعات حسابداری» را میتوان «اطلاعات اقتصادی» تلقی کرد.
گاهی اوقات به اشتباه از مفهوم دفترداری برای تعریف حسابداری استفاده میشود. دفترداری عبارت است از: فن ثبت، طبقهبندی و خلاصه سازی مبادلات واحد تجاری. البته این عملیات در گذشته صرفاً در دفاتر حساب انجام میشد. اما امروزه ثبتهای حسابداری با استفاده از کامپیوتر انجام میشود. حسابداری مفهوم وسیع تری از دفترداری را دربر میگیرد. در واقع دفترداری بخشی از وظایف حسابدار است. همه حسابداران از مجموعه قواعد یکسان تحت عنوان اصول پذیرفته شده حسابداری برای تهیه گزارشهای حسابداری استفاده میکنند.
اطلاعات مربوط به معاملات روزمره، اساس تهیه گزارشهای مالی را تشکیل میدهد. در واحدهای بازرگانی، فعالیتهایی نظیر خرید و فروش کالا، خرید ماشین آلات و پرداخت هزینههای جاری مانند اجاره، حقوق، بهای آب و برق از جمله معاملات روزمره است.
تاریخچهحسابداری همزاد تمدن بشری است و به اندازه آن قدمت دارد. نخستین مدارک کشف شده حسابداری در جهان، لوحههای سفالین از تمدن سومر در بابل (Babylon) است و قدمت آن به ۳۶۰۰ سالقبل از میلاد بر میگردد و از پرداخت دستمزد تعدادی کارگر حکایت دارد. مدارک و شواهد نشان میدهند در تمدنهای مصر، رم و یونان باستان نیز نوعی کنترلهای حسابداری برقرار بوده و نوعی حساب جمع و خرج تنظیم میشده است. شخص جمعدار، مأمور دولت یا شخصی که محافظت از پول یا دارایی دیگری به او محول بوده است در فواصل زمانی مقرر حساب خود را به ارباب یا مسئولان دولتی پس میداده است. برای این کار دو فهرست تفضیلی از دریافتها و پرداختها بر حسب پول، وزن یا مقیاس دیگری تهیه میشد و جمع آن دو مساوی بود. فهرست دریافت شامل موجودی ابتدای دوره به علاوه وجوه یا کالای دریافتی طی دوره بود. فهرست پرداخت شامل مبالغ پرداختی، کالای فروخته شده یا به مصرف رسیده در طی دوره به علاوه مانده پول و کالا نزد جمعدار بوده است که باید به ارباب تحویل داده میشد؛ بنابراین، حسابداری باستانی تنها جنبههای محدودی از فعالیتهای مالی را در بر میگرفت و با سیستم جامعی که کلیه عملیات مالی حکومت را ثبت و ضبط کند یا به نگهداری حساب معاملات تجاری بپردازد، فاصله بسیاری داشت. این نوع حسابداری تا قرون وسطی دوام یافت.
مهرههای ۵۵۰۰ ساله مورد استفاده برای محاسبه در شوش، موزه لوور
همانند سایر تمدنها در تمدن باستانی ایران نیز حسابداری، گذشتهای مفصل و خواندنی دارد. پیشینه حسابداری در ایران به نخستین تمدنهایی بر میگردد که در این سرزمین پا گرفت و مدارک حسابداری به دست آمده با ۲۵ قرن قدمت، گواه بر پیشرفت این دانش در ایران باستان دارد. در ایران عصر هخامنشی، نظام مالی و پولی جامع و منسجمی برقرار بوده و حساب درآمدها و مخارج حکومت به ریز و به دقت، ثبت و ضبط و نگاهداری میشده است. حدود سی هزار لوح از بخشی از کاخ جمشید موسوم به خزانه، محل اسناد مالی کاخهای مزبور به دست آمده است که حکایت از وسعت ثبت اطلاعات مالی آن دوران دارد. تاریخ این لوحها حدود ۴۸۰ سال قبل از میلاد است. یکی از این لوحها که به خط عیلامی است، توسط پروفسور جرج کامرون، مطالعه و خوانده شده است و کتاب «اصول حسابداری» ترجمة آن را بازگو میکند:
برابر سه «کارشا» و شش «شکِل» نقره به وسیله «شاکا» (مدیر صندوق) به کارگرانی که درهای آهنی «پارسه» (تخت جمشید) را میسازند و «بردکاما» مسئول کار ایشان است، پرداخت شد. معادل این مبلغ به طور مقرر به قرار هر سه «شکِل» نقره یک گوسفند احتساب گردید. مدت کار ایشان از ماه آدوکنئیش تا ماه ویخن (ماه اول تا دوازدهم) سال ششم (سلطنت خشایار شاه) بوده و دو نفر هرکدام ماهی یک شکل و نیم نقره (دستمزد) دریافت میکردند.
حسابداری دانشگاهی با بیش از پانصد سال سابقه توسط فردی ایتالیایی به نام لوکا پاچیولی (۱۴۹۵ میلادی) بنا نهاده شدهاست. پاچیولی تحصیلات خود را در وِنیز گذراند و در دهه ۱۴۷۰ راهب صومعهای شد که از فرقه فرانسیسکن بود. تا سال ۱۴۹۷ معلم خصوصی ریاضیات بود تا اینکه در آن سال دعوت نامهای از لودُویکو اِسفُرتسا دریافت نمود تا در میلان مشغول به کار شود. او در آنجا با لئوناردو داوینچی آشنا گردید و به او ریاضیات آموزش داد. در ۱۴۹۹، پاچیولی و لئوناردو مجبور شدند تا از میلان فرار کنند زیرا لوئی دوازدهم پادشاه فرانسه شهر را به تصرّف خود درآورده و حامیان آنها را از آنجا بیرون کرد. بعد از آن، پاچیولی و لئوناردو اکثر اوقات با هم سفر میکردند. در سال ۱۵۱۷ به محض برگشت به میهن، پاچیولی به علت سالخوردگی فوت کرد.
پاچیولی چندین کتاب در زمینه ریاضیات منتشر کرد که شامل اثر زیر میباشد:
Summa de Arithmetica, Geometrica, Proportioni et Proportionalita ۱۴۹۴
به معنی «مجموعهای از جبر، هندسه، نسبت و تناسب». این کتاب شامل موضوعاتی از جمله حساب و جبر و استفاده آنها در تجارت، دفترداری، پول و مبادله است. وی در این اثر به تلفیق دانش ریاضی زمان خود پرداخت. همچنین برای اولین بار شرحی در مورد روش نگهداری حسابها و دفاتر که تجار ونیزی در طول دوران رنسانس به کار میبردند، ارائه داد. این روش بعدها به روش حسابداری دوطرفه مشهور شد. اگر چه پاچیولی این سیستم را تدوین کرد و نه اختراع، ولی بهعنوان «پدر علم حسابداری» مورد توجه واقع شد. سیستمی که او به تدوین و معرفی آن پرداخت شامل اغلب چرخههای حسابداری بود که ما امروز آنها را میشناسیم. او استفاده از دفاتر روزنامه و دفتر کل را شرح داد، و تذکر داد که یک فرد نباید به رختخواب برود مگر اینکه بدهی با بستانکاری برابر باشد! دفتر کل او حسابهایی برای موجودی (که شامل وجوه دریافتی و موجودی کالا بود)، تعهّد بانکی، سرمایه، درآمد، و مخارج داشت- انواع حساب که در بیلان کار و صورتحساب درآمد یک سازمان به ترتیب گزارش میشود. او ثبت نهایی آخر سال را نشان داد و پیشنهاد کرد که یک تراز آزمایشی برای تأیید دفتر کل متعادل بکار گرفته شود. همچنین، رساله او دامنه وسیعی از موضوعات مرتبط را، از اخلاقیات حسابداری گرفته تا حسابداری هزینه، شامل میشود.
از مهمترین تغییرات حسابداری در طول پانصد سال گذشته تغییر ماهیت نظری آن است. حسابداری دانشگاهی در چهار صد سال اول عمر خود عمدتاً رویکردی تجویزی داشتهاست. یعنی اندیشمندان حسابداری تنها بر اساس قیاس مبتنی بر فرضیات مبنا، روشهای حسابداری خاصی را به حسابداران تجویز میکردند. برای مثال نحوهٔ تهیه ترازنامه یا صورت سود و زیان یا نحوهٔ ارزیابی موجودیها را بر اساس استدلال منطقی، تعیین و تجویز میکردند. امروزه از این روشهای تجویزی با نام تئوریهای تجویزی یاد میشود. اما از اوایل سده بیستم، مباحث نظری و فلسفی جدی در خصوص تعلق حسابداری به یکی از حوزههای معرفت بشری رواج یافت. در اواسط سده بیستم و با تسلط مکتب اثبات گرایی (پازیتیویسم) بر فضای دانشگاهی، نظریههای حسابداری اثبات گرایانه به ظهور رسید. ضعفهای بنیادین نظریههای اثبات گرایانه در ظرف کمتر از ربع قرن آشکار شد و حسابداری به تبع سایر رشتههای علمی وارد دنیای جدید جُستارهای فلسفی و نظری شد. طرح حسابداری انتقادی یا امثال آن نشانه این تحول نظری در حسابداری است.
مراحلبه طوری که از تعریف فن حسابداری بر میآید این فن دارای ۴ مرحله میباشد:
ثبت فعالیتهای مالیطبقهبندی اقلام ثبت شدهتلخیص اقلامتفسیر نتایج حاصله از بررسی اقلام خلاصه شدهمفاهیم اصلی حسابداریمفاهیمی مثل بدهکار، بستانکار، تجزیه و تحلیل رویدادهای مالی، دفتر کل، معین، تفضیلی و دفتر روزنامه از مفاهیم پایهای حسابداری است. (منظور از دفتر هر واسطی است که توانایی ثبت و بازیابی اطلاعات را داشته باشد).
فهرست مطالب:
فصل اول: اشکال توسعه شرکت ها
مقدمه
روش های قانونی ترکیب واحدهای تجاری
جذب
ادغام
تحصیل سهام
قراردادهای رسمی
حسابداری و گزارشگری متنوع شرکتهای ترکیبی
روش حسابداری خرید
و...
فصل دوم: صورت سود و زیان تلفیقی به روش خرید
نقل و انتقال کالا
داد و ستد کالا بین شرکتهای وابسته
ثبت مربوط به حذف سود تحقق نیافته
ثبت مربوط به حذف خرید و فروش
قواعد تنظیم صورت سود و زیاد تلفیقی به روش حسابداری خرید
و...
فصل سوم: ترکیب صورتهای مالی به روش ارزش ویژه
مقدمه
سرمایه گذاری در حقوق صاحبان سهام شرکت سرمایه پذیر
نحوه ثبت استهلاک ما به التفاوت
حذف اثرات سرمایه گذاری آغاز دوره
کنترل مالکیت و سهام خریداری شده به ارزش دفتری
و...
فصل چهارم: خرید و فروش کالا بین شرکتها با روش ارزش ویژه
مقدمه
خرید و فروش کالا بین شرکتها به بهای تمام شده
خرید و فروش کالا بین شرکتها با سود یا زیان
اثرات نوع سیستم کنترل موجودی کالا
و...
فصل پنجم: خرید و فروش دارائیهای غیر جاری بین شرکتها
هدف معاملات بین شرکتها
سرشکن کردن سود تحقق نیافته به سهامداران
فروش دارائیهای غیر جاری از شرکت فرعی به شرکت اصلی
حذف سود تحقق نیافته بعد از سال اول
و...
فصل ششم: اوراق قرضه یا بدهی بلند مدت
اوراق قرضه یا بدهی بین شرکتها
انواع بدهی بین شرکت ها
خرید اوراق قرضه به بیشتر از ارزش اسمی
داد وستد اجاره داراییهای غیر جاری بین شرکتها اجاره عملیاتی و... فصل هفتم: مسائل خاص سهام ممتاز شرکت فرعی تلفیق صورتهای مالی با سهام ممتاز و... به همراه مثال های حل شده مختلف در هر فصل.
مدیریت فرایند به کارگیری مؤثر و کارآمد منابع مادی و انسانی در برنامهریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل است که برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول صورت میگیرد.
تعریفتاکنون، تعاریف متعددی برای مدیریت ارائه شده است. برخی از مهمترین تعاریفی که ارائه شده، به قرار زیر است:
هنر انجام امور با و بهوسیله دیگرانفرایندی که طی آن تصمیمگیری در سازمانها صورت میپذیردانجام وظایف برنامهریزی، سازماندهی، رهبری، هماهنگی و کنترلعلم و هنر هماهنگی کوششها و مساعی اعضای سازمان و استفاده از منابع برای نیل به اهداف سازمانیبازی کردن نقش رهبر، منبع اطلاعاتی، تصمیمگیرنده و رابط برای اعضای سازمانمدیریت از دید کارکردی شامل وظایفی همچون برنامهریزی، تصمیمگیری، سازماندهی، نوآوری، هماهنگی، ارتباطات، رهبری، انگیزش و کنترل میگردد. این نوع تعاریف از مدیریت اگر چه با کمی و کاستی یا فزونیهایی در واژههای بیانکنندهٔ وظایف روبروست، اما به نظر روانتر از تعاریفی است که میکوشند مدیریت را محصور به یک ویژگی خاص نمایند یا ارزش فلسفی خاصی به مفهوم بیفزایند. بااینحال، تعاریف متعدد از مدیریت با توجه به کارکردهای آن از سوی محققانی چون فایول یا گیولیک دارای تفاوتهایی است که بهسادگی نمیتوان از آنها گذر کرد. آنچه واضح است علم مدیریت هنوز نتوانسته است تعریف خود را مدیریت کند.
تعریف ذیل، مفاهیم کلیدی مدیریت را دربردارد:
مدیریت یک فرایند است.مفهوم نهفتهٔ مدیریت، هدایت تشکیلات انسانی است.مدیریت مؤثر، تصمیمهای مناسبی میگیرد و به نتایج مطلوبی دست مییابد.مدیریت کارا به تخصیص و مصرف مدبرانه میگویند.مدیریت بر فعالیتهای هدفدار تمرکز دارد.مدیریت عبارتست از عملی که بهصورت آگاهانه و مستمر انجام میشود و به سازمان شکل میدهد.وظایف مدیریتهنری فایول، صنعتگر فرانسوی، چنین اظهار داشت که همه مدیران، پنج وظیفه یا کار، انجام می دهند: برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری، هماهنگی و کنترل. امروزه، این کارها را به صورت چهار وظیفه:
برنامهریزیسازماندهیرهبریهماهنگیکنترلبیان می کنند.
مدیریت مالی
مدیریت اثربخش و کارا پول (وجوه/منابع مالی) به منظور دست یابی به اهداف سازمان را مدیریت مالی گویند. مدیریت مالی دربرگیرنده چگونگی افزایش سرمایه (تامین مالی)، و نحوه تخصیص آن است (به عنوان مثال بودجه بندی سرمایهای). این امر تنها مختص بودجه بندی منابع بلند مدت نیست؛ بلکه منابع کوتاه مدت مانند داراییهای جاری را نیز در بر میگیرد. همچنین با سیاست توزیع سود سهامداران نیز مرتبط است. تعریف مدیریت مالی: مدیریت مالی مدیریت منابع و مصارف به صورت کارا و اثربخش است. هدف مدیریت مالی: هدف مدیریت مالی افزایش ارزش شرکت و در نتیجه افزایش ثروت سهامداران میباشد.
فهرست مطالب:
فصل اول: مدیریت دارایی های جاری
مقدمه
سه جنبه هر یک از دارایی ها
اصول سرمایه گذاری در دارایی های جاری
موجودی ها
انواع موجودی ها
تصمیم اصلی در مورد موجودیها
هزینه خرید کالا و تخفیف مقداری
هزینه سفارش
هزینه نگهداری
هزینه سرمایه
هزینه کل
روشهای حداقل کننده هزینه ها
مزایای سرمایه گذاری در موجودیها
و...
فصل دوم: تامین مالی کوتاه مدت
مقدمه
منابع اصلی تامین مالی کوتاه مدت
اعتبار تجاری
وام بانکی
وام های فصلی
نرخ بهره موثر
تامین مالی مقدماتی
نرخ بهره وامهای بانکی
و...
فصل سوم: مدیریت سرمایه در گردش
مقدمه
انواع سرمایه در گردش
تصمیمات مربوط به سرمایه در گردش
سرمایه گذاری در دارایی های جاری
متوسط سرمایه گذاری اضافی در سرمایه در گردش
جریان نقدینه سالانه مورد انتظار ناشی از سرمایه گذاری اضافی در موجودیها
سرمایه در گردش و تصمیم درباره تامین مالی
اصل تطابق
منحنی بازده
نقدینگی
و...
فصل چهارم: بازارهای پول و سرمایه
مقدمه
ویژگیهای نهاد بازار پول و نهاد بازار سرمایه
جریان منابع و اهمیت نسبی آن
اهمیت نسبی منابع خارح از شرکت
منابع وجوه خارج از شرکت
اعتبارات ایجادی بانکهای تجاری
و...
فصل پنجم: تامین مالی میان مدت و بلند مدت
مقدمه
عرضه اوراق بهادار به عموم از طریق بانکهای سرمایه گذاری
عرضه اوراق بهادار به عموم
بحث های اولیه
انتشار اوراق بهادار
قیمت گذاری سهام عادی جدید
و...
فصل ششم: اجاره دارایی ها
مقدمه
انواع اجاره
اجاره عملیاتی
اجاره مالی
فروش و اجاره دارایی
اجاره با خدمات کامل
اجاره با اهرم مالی
و...
فصل هفتم: سهام عادی
مزایایی که نصیب سهامداران می شود
حق انتقال سهام
مسئولیت محدود
رای سهامداران
رای انباشته
انتشار سهام جدید
و...
فصل هشتم: بدهی بلند مدت و سهام ممتاز
مقدمه
ارزش اوراق قرضه
نرخ بهره بازار
اولویت توزیع سود
موارد مندرج در قرارداد اوراق قرضه
موارد عمومی
شرایط و قدرت اجرای آنها در قرارداد اوراق قرضه
شرط باز خرید اوراق قرضه
شرط وجوه استهلاکی
سایر شرایط
وامهای تضمین نشده
اوراق قرضه درجه دوم
وامهای تضمین شده
وام یا تضمین دارایی
مزایای وامهای بلند مدت
اشکال جدید اوراق قرضه
و...
فصل نهم: اوراق بهادار قابل تبدیل و حق خرید سهام
مقدمه
قیمت تبدیل
ارزش تبدیل
ارزشیابی اوراق بهادار قابل تبدیل
اثر رقیق کنندگی تبدیل و...
حسابداری زبان تجارت خوانده میشود. زیرا از طریق تهیه گزارشهای مالی، اطلاعات لازم را دربارهٔ واحدهای اقتصادی در اختیار اشخاص ذینفع و ذیعلاقه و ذیحق قرار میدهد. این اشخاص شامل مدیران، صاحبان سرمایه، اعتبار دهندگان، سازمانهای مالی و اقتصادی دولت و از این قبیل هستند. از منظری دیگر از حسابداری با نام سیستم اطلاعاتی حسابداری Accounting Information System یاد میشود که برای پردازش اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی مؤثر بر سازمانها و واحدهای تجاری و گزارش اثرات این گونه رویدادها به تصمیمگیرندگان، طراحی شده است.
طبق «بیانیه اساسی تئوری حسابداری»: حسابداری عبارت است از فرایند شناسایی، اندازهگیری و ثبت و گزارشگری اطلاعات اقتصادی برای تصمیمگیریهای آگاهانه به وسیله استفاده کنندگان آن اطلاعات. بیانیه در تشریح این تعریف آورده است بر اساس دیدگاهی جامع، «اطلاعات حسابداری» را میتوان «اطلاعات اقتصادی» تلقی کرد.
گاهی اوقات به اشتباه از مفهوم دفترداری برای تعریف حسابداری استفاده میشود. دفترداری عبارت است از: فن ثبت، طبقهبندی و خلاصه سازی مبادلات واحد تجاری. البته این عملیات در گذشته صرفاً در دفاتر حساب انجام میشد. اما امروزه ثبتهای حسابداری با استفاده از کامپیوتر انجام میشود. حسابداری مفهوم وسیع تری از دفترداری را دربر میگیرد. در واقع دفترداری بخشی از وظایف حسابدار است. همه حسابداران از مجموعه قواعد یکسان تحت عنوان اصول پذیرفته شده حسابداری برای تهیه گزارشهای حسابداری استفاده میکنند.
اطلاعات مربوط به معاملات روزمره، اساس تهیه گزارشهای مالی را تشکیل میدهد. در واحدهای بازرگانی، فعالیتهایی نظیر خرید و فروش کالا، خرید ماشین آلات و پرداخت هزینههای جاری مانند اجاره، حقوق، بهای آب و برق از جمله معاملات روزمره است.
مراحلبه طوری که از تعریف فن حسابداری بر میآید این فن دارای ۴ مرحله میباشد:
ثبت فعالیتهای مالیطبقهبندی اقلام ثبت شدهتلخیص اقلامتفسیر نتایج حاصله از بررسی اقلام خلاصه شدهمفاهیم اصلی حسابداریمفاهیمی مثل بدهکار، بستانکار، تجزیه و تحلیل رویدادهای مالی، دفتر کل، معین، تفضیلی و دفتر روزنامه از مفاهیم پایهای حسابداری است. (منظور از دفتر هر واسطی است که توانایی ثبت وبازیابی اطلاعات را داشته باشد)
فهرست مطالب:
فصل اول: شرکت های سهامی و سرمایه پرداخت نشده
پیدایش شرکتهای سهامی
حقوق صاحبان سهام
نحوه تشکیل شرکتهای سهامی
ارزش ویژه
گزارش سرمایه قانونی یا مجاز
اندوخته ها
و...
فصل دوم: نکاتی در مورد سهام سرمایه
حق تقدم در خرید سهام جدید
عوامل افزایش سرمایه
افزایش سرمایه به وسیله افزایش ارزش اسمی موجود
افزایش سرمایه به روش توافق با بستانکاران و صاحبان اوراق قرضه به سهام جدید
افزایش سرمایه از محل سرمایه تحصیل شده یا سرمایه پرداخت نشده غیر رسمی
و...
فصل سوم: سود تقسیم نشده و سود سهام
سود تقسیم نشده
مالیات بر درآمد دوره
سود سهام سهامداران
پرداخت سود سهام به صورت نقد
سود سهمی
و...
فصل چهارم: اوراق قرضه پرداختنی
مقدمه
فروش اوراق قرضه
انواع اوراق قرضه
اوراق قرضه دارای پشتوانه معین و بدون پشتوانه مشخص
اوراق قرضه قابل تبدیل
اوراق قرضه دارای سررسید متوالی
فروش اوراق قرضه به کسر
و...
فصل پنجم: سرمایه گذاری بلند مدت در اوراق قرضه
سرمایه گذاری در سهام سایر شرکتها
روش بهای تمام شده
اگر سود سهام شامل سود ویژه دوره و سودهای دوره قبل باشد
در حال سقوط دائمی ارزش سرمایه گذاری
جایگزینی قائده اقل قیمت بین قیمت تمام شده و بهای بازار
و...
فصل ششم: تغییرات در حسابداری –تهیه صورتهای مالی از روی مدارک ناقص
تغییرات در حسابداری
تغییر در اصول حسابداری
تغییر در برآوردهای حسابداری
تغییر در شخصیت حسابداری
تهیه صورتهای مالی از مدارک ناقص
تهیه سود و زیان از مدارک ناقص
و...
فصل هفتم: صورت تغییرات در وضعیت مالی
مقایسه صورت گردش وجوه نقد با سایر صورتهای مالی اساسی
مفهوم ورود و خروج وجوه نقد
طبقه بندی اطلاعات در صورت حساب گردش وجوه نقد
ورود و خوج وجوه نقد مربوط به فعالیتهای عملیاتی
ورود و خروج نقد مربوط به فعالیتهای سرمایه گذاری
و...
فصل هشتم: تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
انتخاب اطلاعات مالی
مقایسه و مشخص نمودن ارتباط بین اطلاعات مالی
تفسیر و ارزیابی
تجزیه و تحلیل درونی یا تجزیه و تحلیل عمودی
انواع نسبت ها
و...