پروژه عوامل موثر در روسپی گری فحشا. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 170 صفحه

چکیده:

موضوع این پایان نامه بررسی مقایسه ای ویژگیهای خانوادگی زنان روسپی و غیر روسپی شهر تهران است . سئوال اصلی پژوهش این است که : آیا بین زنان روسپی و زنان غیر روسپی از لحاظ ویژگیهای خانوادگی تفاوت وجود دارد؟ با توجه به نقش حیاتی زنان به عنوان مادران و پرورش دهندگان نسل آتی و نقش خانواده های آنان که اولین و پایدارترین نهاد تربیتی و آموزشی است شناخت ویژگیهای خانوادگی می تواند به درک هر چه بهتر این ویژگیها و برنامه ریزی صحیح تر در این راستا بیانجامد . برای دستیابی به پاسخ سئوال و اهداف مورد نظر تحقیق از نظریه های جامعه شناسی و روانشناسی ( نظریه های کنترل ، یادگیری و ... ) بهره گرفتم . با استفاده از این نظریه ها ، هشت فرضیه مطرح گردید که متغیرهای مورد آزمایش بین دو گروه آزمودنی عبارت بودند از : از هم گسیختگی خانوادگی، مصرف مواد مخدر ، سابقه زندان ، کنترل و نظارت والدینی ، خشونت و تعارض در خانواده ، اعتقادات مذهبی و پایگاه اجتماعی .

روش تحقیق علی – مقایسه ای و تکنیک مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته بود . روش نمونه گیری زنان روسپی از نوع نمونه گیری « در دسترس » و شامل زنان روسپی ساکن در زندان اوین تهران ( بند زنان ) تهران و با حجم نمونه 100 نفر بود. روش نمونه گیری زنان غیر روسپی از نوع نمونه گیری « سهمیه ای » و با حجم نمونه 100 نفر بود . تجزیه و تحلیل داده ها با برنامه spss 13 و با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی ، میانگین ) استنباطی (X2 . U مان – ویتنی ) و ضریب فای و V کرامر انجام شد . یافته های تحقیق نشان داد که بین دو گروه آزمودنی در تمامی متغیرهای مورد آزمایش تفاوت معنا دار آماری وجود دارد .

مقدمه:

مطالعه سیر تاریخی فحشا ، نشانگر آن است که این پدیده، از کهن‌ترین انحرافات بشری است و از دیر باز به عنوان یک واقعیت اجتماعی وجود داشته است. با این حال، تحقیقات علمی اندکی روی آن صورت گرفته است. طبق نظر ابینگهاوس(1909)، روسپیگری گذشته‌ای طولانی، اما تاریخچه کوتاهی دارد. بخشی از این امر به مشکلات جمع‌آوری اطلاعات علمی و قابل تعمیم از نمونه‌های مورد مطالعه روسپیان مربوط نمی‌شود. از این رو، فقدان تحقیقات دقیق و علمی موجب رواج اطلاعات غلط در مورد زمینه، طبیعت و علل روسپیگری می‌گردد (پوتریت و دیگران، 1998 : 164 به نقل از طباطبایی).

طبق تعریف، زن ویژه یا روسپی یا فاحشه، زنی (یا به ندرت مردی) است که مخارج زندگی خود را به طور کلی یا جزئی از طریق تسلیم جسم خویش به دیکران (با انگیزه‌های جنسی) تأمین می‌کند. بعلاوه این نوع روابط جنسی بدون محبت و موقتی است و اگر رابطه عاطفی در این کار دخالت داشته باشد، فحشا نام نخواهد داشت. این اصطلاح، تنها به کسانی اطلاق نمی‌شود که تمام عمر به فحشا اشتغال دارند، بلکه هر زن یا مردی که در ضمن اشتغال به کارهای دیگر، گاه‌گاهی با دریافت پول به ایجاد رابطه جنسی بادیگران اقدام کند، نیز (طی مدتی که به این رفتار می‌پردازد)، روسپی نامیده می‌شود (فارلی و دیگران، 1998 : ص94).

سنت آگوستین، پرچمدار اخلاقیات مسیحیت در غرب، نگرشی دوسوگرانه به فحشا و زنان ویژه داشته است. به نظر وی، هیچ چیزی پست‌تر و شرم‌آورتر از فحشا و مفاسد مشابه آن نیست. در عین حال، وی در جای دیگر بیان می‌کند که گاهی فحشا در جوامع، یک ضرورت بوده است. او اظهار داشته است که اگر فحشا از جامعه بر چیده شود، به هر حال جامعه با مفاسد دیگر آلوده خواهد شد و الگوهایی از روابط جنسی پدید خواهد آمد که به جامعه آسیب خواهد رساند. علی‌رغم این بیان آگوستین و با وجود اینکه در مقاطعی از تاریخ، فحشا به صورت رسمی و مشروع وجود داشته و حتی گاهی رنگ مذهبی نیز به خود گرفته است، در اکثر جوامع و در طول تاریخ، روسپیگری تقبیح و محکوم شده است(بولوگ و بولوگ، 1996 : 164 به نقل از طباطبایی).

روانشناسان علت بروز این پدیده را علل روانی از جمله گرایش به تنوع‌طلبی و ضعف هویت اخلاقی می‌دانند و همچنین اختلال در هویت در آن دخالت دارد و در برخی از افراد این گروه، اختلالات شخصیتی (به ویژه اختلال شخصیت ضد اجتماعی و مرزی) نمود بیشتری دارد (بهبودی،‌1378 : ص102).

از نظر جامعه‌شناسان و مددکاران اجتماعی، علت فحشا صرفاً به پدیده‌های روانی محدود نمی‌شود؛ بلکه علت بروز این پدیده را به فقر و گرسنگی، چگونگی تعلیم و تربیت فرد در خانواده، بیکاری، نوسان شرایط اقتصادی، مهاجرت و شهرگرایی، بی‌سوادی و ناآگاهی، اعتیاد به مواد مخدر، طلاق و کشمکش خانواده و انحراف والدین نسبت می‌دهند. به عنوان مثال هادرمن (1977) می‌گوید : به دلیل محدودیتهای مالی و اقتصادی ممکن است برخی زنان به نشانه مقاومت و یا پاسخ به فقر، به فحشا روی آورند. به عبارت دیگر، گاهی فحشا یک استراتژی فعال در مواجهه با فقر است؛ چرا که در دنیایی که مردان نسبت به زنان از هر حیث از حقوق بیشتری برخوردارند، شاید فحشا تنها راهی باشد که بیشتر زنان فاقد حامی (شوهر، پدر یا برادر) را قادر به ادامه حیات می‌سازد (هادرمن، به نقل از بارکر و مویزلک، 1994). اکثر این زنان، فاقد تحصیلات و مهارتهایی هستند که بتوانند موفقیت آنها را در دستیابی به شغل مناسب تضمین کند. بیشتر آنها یا بی‌سوادند و یا تحصیلات بسیار اندکی دارند. مهارت کم، تحصیلات اندک، نداشتن حامی که آنها را از حیث اقتصادی و امنیتی محافظت نماید و همچنین امکانات محدود برای اشتغال، اثر منفی روی زنان جوان دارد و وجود همین شرایط منفی، احتمال سوق یافتن آنها را به سمت انحرافاتی از قبیل فحشا و مصرف مواد افزایش می‌دهد (بارکر و مویزیک، 1994 : 165 به نقل از طباطبایی).

با نگاهی مددکارانه به آسیب‌های اجتماعی قرن بیست و یکم که دیدگاهی مرکب از علم جامعه‌شناسی و روانشناسی است متوجه می‌شویم که توسعه زندگی شهری، گسترش بی‌رویه مهاجرت از روستا به شهرهای بزرگ، افزایش حاشیه‌نشینی، بیکاری، ‌فراوانی مشکلات اقتصادی- اجتماعی و جوان بودن درصد بالایی از افراد جامعه ایران باعث افزایش کمی و کیفی آسیب‌های اجتماعی شده و زمینه مناسبی برای ابتلاء به انواع آسیب‌ها مخصوصاً برای قشرهای نوجوان و جوان فراهم گردیده است که از جمله این آسیب‌ها می‌توان به پدیده فحشا و روسپیگری اشاره کرد.

با عنایت به اهمیت حیاتی و نقش تعیین کننده سلامت جسمانی و روانی نوجوانان و جوانان جامعه در تأمین بقاء و آینده مملکت بویژه به دلیل نقشی که در تربیت و پرورش کودکان نسل آینده خواهند داشت بی‌توجهی به آنان باعث سست شدن بنیان خانواده در نسل‌های آتی خواهد شد. آثار نامطلوبی که توأمان با این مسأله روی می‌دهد (اشاعه بیماریهای مقاربتی (از جمله ایدز...) از هم پاشیدگی کانون خانواده، تشکیل خانه‌های فساد و فریب سایر زنان و دختران، خودکشی، توزیع مواد مخدر، اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی، زشت شدن چهره عمومی شهر و ...) می‌تواند هزینه‌های مالی، خانوادگی، فرهنگی واجتماعی هنگفتی را برای جامعه داشته باشد.

از این رو، با توجه به پیامدهای ناگوار این پدیده در بهداشت روانی فردی و اجتماعی، هدف از مطالعه تعدادی از زنان ویژه، روشن شدن برخی از زوایای کیفیت خانوادگی این قربانیان است. دلیل مقایسه عوامل خانوادگی این گروه با گروه زنان عادی آن است که تا وقتی ‌که مبنایی برای مقایسه ویژگیهای یک گروه وجود نداشته باشد قادر به تبیین تأثیر این ویژگیها بر روی گروه مورد نظر نخواهیم بود. اگر بتوانیم داده‌های گروه آزمایش را با داده‌های گروه کنترل (که نسبتاً همتا با گروه آزمایشی است) مقایسه کنیم کمک بزرگی به درک معنای تفاوت متغیرهای مورد آزمایش می‌شود. امید که با شناخت هر چه بهتر ویژگیهای فوق‌الذکر بتوان برنامه‌های پیشگیرانه مفیدی را در این زمینه مطرح و به اجرا گذارد.

موضوع پژوهش حاضر که به بررسی مقایسه‌ای ویژگیهای خانوادگی زنان روسپی (ندامتگاه زنان سازمان زندانها در تهران) و زنان غیر روسپی (سطح تهران) می‌پردازد، از منظر تئوریهای روانشناسی و جامعه‌شناسی به این مسأله پرداخته و سعی در شناسایی هر چه بهتر این خصوصیات دارد.

فهرست مطالب:

چکیده

فصل اول- کلیات

مقدمه

بیان مسأله 5

ضرورت و اهمیت تحقیق

اهداف تحقیق

فصل دوم- ادبیات موضوع

گفتار یکم- خانواده

تعریف خانواده

اهمیت خانواده

گفتار دوم - آسیبهای خانواده

اختلاف خانوادگی

خشونت خانوادگی

تجاوز جنسی علیه زنان

تجاوز جنسی علیه کودکان

فقر و انحرافات اجتماعی

طلاق و انحراف

اثرات اعتیاد والدین بر فرزندان

بزهکاری یکی از افراد خانواده

گفتار سوم- روسپیگری

تعریف فحشا و روسپیگری

الف) بررسی تاریخچه روسپیگری در ملل ابتدایی

ب) بررسی تاریخچه روسپیگری در ایران

یافته‌هایی از اولین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی ایران در چهارچوب مسأله روسپیگری

گفتار چهارم- مبانی نظری  

مقدمه

الف) تئوریهای جامعه‌شناسی

نظریه کنترل

هیرشی و نظریه علقه اجتماعی

ساترلند و پیوند افتراقی

نی و نظریه روابط خانوادگی

تئوری کنترل متعادل  

خانواده و تئوری ارتباطات نسبی

ثورن بری و نظریه تکاملی

نظریه یادگیری اجتماعی بندورا

نظریه دین و مذهب

تئوری امیل دورکیم

نظریه مارکس

ب) تئوریهای روانشناسی

تئوری سالیوان

تئوری واکنش به رویدادهای آزاردهنده برکوتیز

روان‌شناسی فانون (Fanon)  

نظریه درماندگی آموخته شده

چارچوب نظری تحقیق  

مدل نظری تحقیق

مروری بر تحقیقات

فرضیه های پژوهش  

فصل سوم- روش‌شناسی پژوهش

مقدمه

روش تحقیق

روش جمع‌آوری اطلاعات

جامعه آماری

روش نمونه‌گیری و تعیین حجم نمونه

تعریف مفاهیم تحقیق

سطح سنجش متغیرها

روایی و پایایی ابزار اندازه‌گیری

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- جداول توصیفی

4-2- جداول تبیینی و آزمون فرضیات

فصل پنجم – نتایج و پیشنهادات

5-1- نتایج توصیفی

5-2- نتایج تبیینی

بحث و نتیجه گیری

پیشنهادات

محدودیت های پژوهش

منابع و ماخذ  

پیوست

پرسشنامه

منابع و مأخذ:

منابع فارسی:

آزاد ارمکی ، نقی ، بررسی مسائل اجتماعی ایران ، چاپ اول ، تهران : موسسه نشر جهاد ، 1377.

آقا بخشی ، حبیب الله ، اعتیاد و آسیب شناسی خانواده ، انتشارات : دانش آفرین، 1379 .

آقا بیگلوئی عباس ، رسول زاده طباطبایی کاظم ، موسوی چلک حسن ، کودک آزاری ، انتشارات : آوند دانش ، 1380.

ابوینا عمران ، فرحناز ، بررسی تاریخی جرائم جنسی از دوران باستان تا کنون، تهران : انتشارات رنگارنگ ، 1381.

احدی ، حسن ، بررسی علل اختلالات رفتاری نوجوانان و جوانان با تاکید بر دزدی و انحرافات جنسی ، تهران : معاونت فرهنگی اجتماعی نخست وزیری ، 1356.

احمدی احمد ، روانشناسی نوجوانان و جوانان ، نشر نخستین ، چاپ هفتم ، 1377.

احمدی ، علی اصغر ، تحلیلی تربیتی بر روابط دختر و پسر در ایران ، تهران : انجمن اولیا و مربیان جمهوری اسلامی ایران ، 1375.

اسد بیگی ، حسین ، بزهکاری دختران ، تهران : دفتر آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ، 1381.

اکبر زاده ، علی ، وضعیت روسپیگری در آمریکا ، تهران : دفتر آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ، 1381.

اعزازی ، شهلا ، جامعه شناسی خانواده با تأکید بر نقش ، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر ، تهران : انتشارات روشنگران و مطالعات زنان ، 1380.

اقلیما ، مصطفی ، دلایل بازگشت دختران به مراکز نگهداری بهزیستی ، تهران : نشر سازمان بهزیستی کشور ، 1382.

انجمن جامعه شناسی ایران ، خلاصه مقالات اولین همایش ملی آسیب های اجتماعی در ایران : روسپیگری ، کودکان خیابانی و تکدی ، تهران : انتشارات آگاه ، 1383.

ایران نژاد پاریزی ، مهدی ، روشهایی پزوهش در علوم اجتماعی ، تهران : نشر مدیران ، 1378.

بنجامین ، ساموئل گرین وید ، ایران و ایرانیان ( عصر ناصرالدین شاه ) تهران : نشر جاویدان ، 1344.

بندورا ، آ ، نظریه یادگیری اجتماعی ، ترجمه فرهاد ماهر ، تهران : نشر راهگشا، 1372.

بهبودی ، مسعود ، مقایسه سبک اسناد علی زنان ویژه ( روسپی) بازداشت شده با زنان عادی ، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی ، 1378.

بوشارلاژاک ، کودکان دژمقشی ، ترجمه محمد رضا شجاع ، انتشارات آستان قدس رضوی ، چاپ چهارم ، 1368.

بیرو ، آلن ، فرهنگ علوم اجتماعی ، ترجمه باقر ساروخانی ، تهران : انتشارات کیهان ، 1370.

تابیر ، بچه های مطلق ، ترجمه پوراندخت تمدن ، انتشارات روشنگران ، چاپ اول، 1369.

پیکرستان ، عباس ، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره ، دانشگاه تربیت معلم تهران ، 1380.

توسلی ، غلامعباسی ، نظریه های جامعه شناسی ، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، 1380.

حجتی ، محمد باقر ، اسلام و تعلیم و تربیت ، تهران : نشر فرهنگ اسلامی ، 1366.

حیدری ، بهاره ، فحشا بخشی از اقتصاد غیر رسمی ، ماهنامه سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی ، لوموند دیپلوماتیک ، 1381.

دفتر آمار و رایانه سازمان زندانها ، تیر 1381.

دواس ، دی ای ، پیمایش در پژوهشهای اجتماعی ، ترجمۀ هوشنگ نایبی ، چاپ دوم ، تهران : نشر نی ، 1381.

دورانت ، ویل A ، مشرق زمین گاهواره تمدن ، ترجمه احمد آرام ، جلد اول ، تهران : اقبال ، 1343.

دورانت ، ویل B ، تمدن اسلامی ، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده ، جلد 11 ، تهران : اقبال 1343 .

رادمهر ، محبوبه ، بررسی علل روسپیگری در مرکز بازپروری شفق ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه علوم بهزیستی ، 1377.

رئیس دانا ، فریبرز ، بررسیهایی در آسیب شناسی اجتماعی ایران ، تهران : انتشارات سازمان بهزیستی کشور ، 1380.

رسول زاده طباطبایی و همکاران ، بررسی مقایسه ای خصوصیات روانشناختی زنان ویژه با زنان عادی ، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی شماره 5 ، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی ، پاییز 1381.

رفیع پور ، فرامرز ، آنومی یا آشفتگی اجتماعی ، تهران : نشر سروش ، 1378.

رفیع پور ، فرامرز ، کند و کاوها و پنداشته ها ، چاپ یازدهم ، تهران : نشر شرکت سهامی انتشار ، 1380.

ساروخانی ، باقر ، طلاق ( پژوهشی در شناخت واقعیت و عوامل آن ) ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1372.

ساروخانی ، باقر ، مقدمه ای بر جامعه شناسی خانواده ، تهران : انتشارات سروش ، 1370.

ساروخانی ، باقر ، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی ، جلد دوم ، تهران : پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، 1370.

ستوده ، هدایت الله ، آسیب شناسی اجتماعی و جامعه شناسی انحرافات اجتماعی ، تهران : دانشگاه تربیت معلم ، 1379.

سخاوت ، جعفر ، جامعه شناسی انحرافات اجتماعی ، چاپ چهارم ، تهران : نشر دانشگاه پیام نور ، 1377.

سرایی ، حسن ، مقدمه ای بر نمونه گیری در تحقیق ، تهران : نشر سمت ، 1372.

سرمد ، زهره ، عباس بازرگان و الهه حجازی ، روشهای پژوهش در علوم رفتاری ، تهران : نشر آگنه ، 1376.

سیف و سوسن تئوریهای نوجوانی ، انتشارات آیینه ادراک ، 1379.

شاهسار ، محمد حسین ، عوامل فحشا در ایران و جرائم ناشی از آن ، کارشناسی ارشد ( حقوق جزا و جرم شناسی ) دانشگاه شهید بهشتی ، 1354.

شامبیاتی ، هوشنگ ، بزهکاری اطفال و نوجوانان ، چاپ ششم ، انتشارات ویستار ، 1375.

شریفی ، حسن پاشا ، اصول روان سنجی و روان آزمایی ، چاپ سوم ، تهران : نشر رشد ، 1374.

شعاری نژاد ، علی اکبر ، روانشناسی عمومی ، تهران ، دانشگاه سپاهیان انقلابی ایران ، 1354.

شیخاوندی ، داور ، جامعه شناسی انحرافات ، چاپ سوم ، کناباد : نشر مرندیز ، 1373.

صدیق سروستانی ، رحمت الله ، آسیب شناسی اجتماعی ( جامعه شناسی انحرافات اجتماعی ) ، تهران : انتشارات آن ، 1383.

صدیق سروستانی ، رحمت الله ، فاصله فروماندگی تا فرومایگی ( نگرش جامعه شناختی به ویژگیها و وضعیت زنان و دختران آسیب دیده اجتماعی در مراکز بازپروری) ، شورای پژوهش دانشگاه تهران ، 1372.

عادلیان رأسی ، حمیده بررسی عوامل خانوادگی مؤثر بر روسپیگری بین زنان 35-15 سال مرکز بازپروری حریت مشهد ، کارشناسی مددکاری ، دانشگاه علوم بهزیستی، 1377.

علیایی زند ، شهین ، بررسی عوامل مؤثر در گرایش به روسپیگری تهران : سازمان بهزیستی کشور ، دفتر آموزش و پژوهش طرح کاربردی ، 1369.

فارلی ، ملیسا ، روسپی گری : امری مسلم بر تجاوز به حقوق بشر ، ترجمه دکتر مهدیس کام کار ، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی شماره 5 ، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی ، پاییز 1381.

فرجاد ، محمد حسین ، آسیب شناسی اجتماعی و جامعه شناسی انجرافات اجتماعی ، انتشارات بدر ، 1378.

فرجاد ، محمد حسین ، بررسی مسائل اجتماعی ایران ، انتشارات اساطیر ، 1377.

فرمانفرمانیان ، ستاره ، روسپیگری در شهر تهران ، انتشارات آموزشگاه عالمی خدمات اجتماعی ، چاپ دوم ، 1349.

فرمهینی فراهانی ، محسن ، فرهنگ توصیفی علوم تربیتی ، تهران ، نشر اسرار دانش ، 1378.

قائمی ، علی ، آسیب ها و عوارض اجتماعی ، ریشه یابی ، پیشگیری ، درمانی ، انتشارات خردمند ، 1377.

قائمی ، علی ، کودک و خانواده نابسامان ، انتشارات سازمان اولیاء و مربیان ، 1371.

قاسم زاده ، فاطمه ، آری گفتن به نیازهای کودکان ، چاپ دوم ، نشر دنیای مادر ، 1380.

کامرانی فکور ، شهربانو ، بررسی مقایسه ای خصوصیات روانشنانسی زنان ویژه با زنان عادی ، دانشگاه تربیت مدرس ، تهران 1381.

کرلینجر ، فرد . ان ، مبانی پژوهش در علوم رفتاری ، مترجمین حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی زند ، تهران : موسسه انتشارات آوای نور ، 1376.

کیوی ، ریمون ، کامپنهود لوک وان ، روش تحقیق در علوم اجتماعی ، انتشارات دیبا ، 1379.

کی نیا ، مهدی ، روانشناسی جنایی ، تهران : رشد ، 1374.

گیدنز آنتونی ، جامعه شناسی ، ترجمه منوچهر صبوری ، نشر نی ، 1373.

مجله اصلاح و تربیت ، عوامل موثر بر گسترش فحشا ، سازمان زندانها ، شماره 11 ، 1381.

محسنی ، منوچهر ، مقدمات جامعه شناسی ، انتشارات دوران ، 1379.

محمد نبی ، مریم ، بررسی علل انحرافات زنان ، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته پژوهشگری ، دانشگاه شهید بهشتی ، 1380.

موسوی حسن ، بررسی وضعیت اجتماعی ، روانی و زیستی زنان آسیب دیده اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ، تهران 1375.

موسوی نژاد ، ابراهیم ، استاندارد خدمات بهزیستی برای زنان ویژه ، سازمان بهزیستی کشور ، 1377.

مرکز آمار ایران ، سالنامه آماری ایران ، تهران : نشر مرکز آمار ایران ، 1381.

میلر ، دلبرت ، راهنمای سنجشی و پژوهشهای اجتماعی ، ترجمه هوشنگ یابی ، چاپ اول ، تهران : نشر نی ، 1380

مینوچین سالوادور ، فیشمن اچ چارلز ، فنون خانواده درمانی ، ترجمه فرشاد بهادری – فرح سیا ، تهران : نشر رشد ، 1381.

نادری ، عزت الله ، مریم سیف نراقی ، سنجش و اندازه گیری و بنیادهای تحلیلی ابزارهای آن در علوم تربیتی و روانشناسی ، تهران : نشر معین ، 1371.

نوابی نژاد شکوه ، رفتارهای بهنجار سازمان انتشاراتی و فرهنگی ابتکار ، 1375.

نیازی ، یعقوب ، بررسی مقایسه ای ویژگیهای فردی و الگوهای تعاملی خانواده دختران فراری و غیر فراری ، استاد راهنما : تقی دوست قرین ، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدد کاری اجتماعی ، تهران ، 1382.

هومن ، حیدر علی ، شناخت روش علمی در علوم رفتاری : پایه های پژوهش ، چاپ چهارم ، تهران : نشر پارسا ، 1380.

واحدی ، قدرت الله ، طلاق ، تهران : آسیا ، 1346.

منابع لاتین:

- Hirchi , Travis . (1969) “causes of Delinquency “. Berkeley : university of California press.

- Howe David . (1995).” Attachment theory for social work practice”. London : university of east anjlia Norwich , the machmilan press.

- kratcoki peter C. and Lucille Dunn kratcouski (1990) juvenile Delinquency” (third Edition). Kent state university . newyorl. The hall press.

- Nye . Ivan F.(1958). “Family Relationships and Delinquent Behavior”. Newyourk :tohn wiley press.

- Suther land , EdwinH.and Donald R. Cressey .(1974). “criminology” (9 th Edition). Philadelphia :lippincett.

- Thompson , williom E.and jack E. Bynum .(1991). “Juvenile Delinquency : classic and contemporary Readings”. USA: Allyn and Bacon press.

- vold , George B. Bernard , thomea J. and Jeffrey B. snipes , (1998). “theoretical “ (4 th Edition). Newyourk: oxford university press