فرمت ورد قابل ویرایش
شامل: 78 صفحه
تعهد سازمانی و عملکرد
مقدمه
مدیران سازمان به خوبی دریافته اند که مهمترین عامل کسب مزیت رقابتی، منابع انسانی سازمان ها است. از این رو توجه به مقوله تعهد و وفاداری منابع انسانی به سازمان و انجام هرچه بهتر نقش های اختصاص یافته به آنها و حتی وظایف فرانقش منابع انسانی، یکی از دغدغه های جدی مدیران سازمان ها است. مفهوم تعهد سازمانی اولین بار توسط وایت[1]درسال (1956) درمقاله « انسان سازمانی» مطرح شد . تعهد سازمانی یک نگرش مهم شغلی و سازمانی است که در طول سالهای گذشته مورد علاقه بسیاری از محققان رشته های رفتار سازمانی و روانشناسی و بویژه رفتار اجتماعی بوده است( پورسلطانی زرندی، حسین، 1389: 152-137). فردی که در سازمان مشغول به کار است، باید خود را به سازمان متعلق بداند و به تمام بخشهای مختلف آن متعهد باشد. تعهد سازمانی را می توان اعتقاد قوی به اهداف سازمان و تمایل قوی به تداوم عضویت و ماندن در آن تعریف کرد.
Van Dyne, L.,L. L. Cummings and J. Mclean Parks,1995:215,285) ). تأثیر مثبت تعهد سازمانی بر عملکرد سازمانها در بسیاری از تحقیقات تأیید شده است . افرادی که تعهد کمتری به سازمان دارند، خروج از کار و غیبت از کار نیز در آنها بیشتر است (Allen, JN. Meyer JP.1996:252,276). کارایی و توسعه سازمان تا حد زیادی به کاربرد صحیح نیروی انسانی بستگی دارد. تعهد سازمانی از جمله موضوعاتی است که در سالهای اخیر نیز مورد توجه قرار گرفته است. موضوع تعهد سازمانی بر میزان غیبت، ماندگاری و تمایل افراد به اشتغال در سازمان متبوع، نحوه برخورد با مراجعین، وفاداری و نیز تلاش در جهت نیل به اهداف سازمانی و حصول عملکرد، بهره وری و کارایی موثر است(رمزگویان و حسن پور، 1392: 48-33). تعهد سازمانی مفهومی پیچیده و چند وجهی است ودارای ابعاد روان شناختی (تعهد عاطفی)، اجتماعی (تعهد هنجاری) و اقتصادی (تعهد مستمر) می باشد (امیر کافی و هاشمی نسب، : 62-33). از نظر کانتر[2] (1968)، تعهد سازمانی به عنوان تمایل افراد به در اختیار گذاشتن انرژی و وفاداری خویش به نظام اجتماعی، می باشد. تعهد سازمانی یک نگرش شغلی است و عبارت است از حالتی که فرد اهداف سازمان را معرف خود می داند و آرزو می کند که در عضویت سازمان بماند (رابینز، 1387). از نظر آلن و مایر تعهد سازمانی یک نگرش است، یک حالت روانی که نشان دهنده ی نوعی تمایل، نیاز و الزام جهت ادامه ی فعالیت در یک سازمان است. تمایل یعنی علاقه و خواست قلبی برای ادامه ی فعالیت در سازمان، نیاز یعنی اینکه فرد بخاطر سرمایه گذاری هایی که در سازمان کرده، ناچار به ادامه ی خدمت در آن است(Allen&Meyer,1997). شلدون[3] ، تعهد سازمانی را یک نگرش یا یک جهت گیری نسبت به سازمان دانسته که هویت فرد را با سازمان مرتبط می سازد. بنا به نظر بِکر[4]، تعهد تمایل به انجام مستمر مجموعه فعالیتهایی است که بخاطر ذخیره شدن اندوخته ها و سرمایه گذاری های پیشین بوده که با ترک سازمان این اندوخته ها از بین می رود( عموزاد، موسوی، مدنی، 1390: 81-55).
تعهد سازمانی رفتارهای افراد را تحت تأثیر قرارمی دهد. هیچ سازمانی نمی تواند بدون تعهد و تلاش کارکنان موفق گردد. کارکنانی که دارای تعهد و پایبندی هستند نظم بیشتری در کار خود دارند و مدت بیشتری درسازمان می مانند و کار می کنند(یعقوبی و همکاران، 1388: 32-25). تعهد سازمانی یک متغیر مهم در درک رفتار کارکنان می باشد که با تاثیر بر عملکرد کارکنان باعث افزایش بهره وری، بهبود ارائه خدمات و افزایش کیفیت آن می گردد. محققان تعهد سازمانی را به عنوان یک متغیر مهم در فهم رفتار کارکنان می دانند بر این اساس، تعهد سازمانی اثرات بالقوه و جدی بر عملکرد سازمان دارد و به همین دلیل نادیده گرفتن آن و عواملی که آن را تحت تاثیر قرار می دهند، برای سازمان هزینه های زیادی را به دنبال دارد (میرکمالی و همکاران، 1388: 30-15). تعهدسازمانی تنها به معنای وفاداری فردبه سازمان نیست بلکه فرآیندی مستمراست که ازطریق آن کارکنان سازمان علاقه خودرابه سازمان ، اهداف وارزش های آن ابراز می کنند(صفرنیا، 1390: 105-85). علتی که تعهد سازمانی بسیار مورد توجه محققان و پژوهشگران قرار گرفته این است که تعهد سازمانی از جمله سازه هایی است که بر رفتار کارکنان در سازمان اثر گذاشته وبر بسیاری از متغیرهای سازمانی از جمله قصد جابجایی کارکنان, عملکرد شغلی, رفتار شهروندی سازمانی, میزان غیبت آنها, و همچنین، تعارض و استرس شغلی افراد تأثیر می گذارد و ماندن یا رفتن کارکنان را مشخص می سازد. (2005 Francesco AM, ).
تعاریف تعهد
تعاریف زیادی از تعهد وجود دارد تعهد را می توان نوعی الزام دانست که آزادی عمل را محدود می کند از نظر رابینز[5]، تعهد عبارت است از حالتی است که فرد سازمان رامعرف خود دانسته و آرزو می کند که در عضویت آن سازمان باقی بماند( اعرابی و پارسائیان، 1385،ص28).
سالانسیک[6] تعهد را عبارت از پیوند دادن فرد به عوامل و اقدامات فردی وی می داند، یعنی تعهد زمانی واقعیت پیدا می کند که فرد نسبت به رفتار و اقدامات خود احساس مسئولیت و وابستگی نماید.
مودی و همکارانش[7]، تعهد را به عمل فراتر از وظایف مقرره اطلاق می نمایند. ابراز عملی تعهد، برای انجام دادن امور ضروری بوده مخصوصاً در مشاغل کلیدی و حساس، از اهمیت خاصی برخوردار است. کوک و وال[8] نیز سه مفهوم « احساس هویت و شناسایی » ،« وفاداری » و « آمادگی » را برای تعهد مطرح کرده اند. مرتضی مطهری، تعهد را به معنی پای بندی به اصول و قراردادهایی می داند که انسان نسبت به آنها معتقد است و بیان می دارد.« فرد متعهد کسی است که به عهد و پیمان خود وفادار باشد و برای اهداف آن تلاش نماید» کانتر[9] تعهد را تمایل افراد به در اختیار گذاشتن انرژی و وفاداری خویش به نظام اجتماعی می داند(باقری و تولایی،1389: 96-73).تعهد واژه ای است که از دیدگاههای گوناگون تعاریف زیادی برای آن ارائه شده است. مفاهیم متعددی مانند وجدان، اخلاق کاری، رغبت و مسئولیت پذیری، هرچند تفاوت های مفهومی دارند، اما معادل تعهد به کار می روند."تعهد یکی از عناصر محوری هر گونه اجتماع است و از لحاظ مفهومی در هر مورد از تعهد، نوعی ضرورت وجود دارد، ضرورت برای کسی در انجام عملی" (عموزاد و همکاران، 1390: 81-55).
[1] -Whyte
[2] -Kanter
[3]-Sheldon
[4] -Becker
[5]- Rabbins
salansik-[6]
Mowday-[7]
Kook & vale-[8]
kanter-[9]