نوع فایل: word
قابل ویرایش 130 صفحه
چکیده:
به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران اجتماعی، عنصر رضایت و توافق طرفین در ازدواج، یکی از عوامل استحکام نهاد خانواده و پایداری نکاحی است؛ لیکن از گذشته تا امروز، ازدواجهایی اجباری و ناخواسته به وقوع پیوسته که در این نوع وصلتها معمولاً عمدة خسارات مادی و معنوی متوجه دختران بوده است. این در حالی است که در تمام ادیان الهی، حق آزادی فرد در همسرگزینی مشروع و حق انتخاب شدن در فرآیند ازدواج جزء حقوق مسلم دختران شمرده شده است. اما در طول اعصار و در ملل مختلف گاهی این حق نادیده گرفته شده است که تبعاتی فردی، خانوادگی و اجتماعی درپی داشته است. این نوشتار با توجه به اهمیت موضوع، برخی از زمینههای فردی، خانوادگی و اجتماعی مؤثر بر وقوع ازدواجهای تحمیلی را بررسی کرده و راهکارهایی پیشگیرانه ارائه نموده است.
مقدمه:
ازدواج اجباری به عنوان معضلی جهانی در حوزه خانواده تلقی میشود که به امنیت جسمی، روحی، اجتماعی و فرهنگی زنان، آسیبهای جدی وارد میسازد.
سالانه 4 میلیون زن در جهان خرید و فروش یا مجبور به ازدواج اجباری میشوند. (روزنامه حیات نو، 29/8/1381) بخشی از این ازدواجها مربوط به دوران خردسالی دختران است، بیشتر ازدواجهای پایینتر از 12 سالگی، اجباری و ناخواسته میباشد و معمولاً پس از چند سال به جدایی، همسرکشی یا سایر آسیبهای فردی و خانوادگی منجر میشود.
شیوع ازدواج ناخواسته در بسیاری از کشورها به یک معضل اجتماعی تبدیل شده است، بـه گونـهای که بـرای بررسی ابعاد مختلف آن، اولیـن گردهمایی بیـنالمللی ازدواجهای اجباری تشکیل شد و شرکت کنندگان در این اجلاس از 13 کشور جهان تأکید کردند که ازدواج اجباری نقض آشکار حقوق بشر میباشد. در این اجلاس مقرر گردید که علل و عوامل این پدیده بررسی شود و بانک اطلاعاتی جهت گردآوری آمار و اطلاعات دقیق این فاجعه تأسیس گردد.
بسیـاری از ازدواجهای نـاخواسته در کشورهای غربی میـان مهاجرین سـاکن، رخ میدهد به طوری که بسیاری از قربانیان ازدواجهای اجباری برای کمک به سازمانها و ادارات دولتـی مراجعه مینماینـد، طبـق آمـار 85 درصـد قـربانیان، دختـران جوانـی از کشورهای آسیای جنوب شرقی هستند. بیشتر قربانیان بین 18 تا 24 سال سن داشته و تحت فشار خانواده مجبور به ازدواج شدهاند.
پدیدة ازدواج اجباری به هیچ وجه محدود به کشورهای جهان سوم نیست، هرچند اغلب بیان میشود که در جوامع سنتی حقوق زنان در موضوعاتی نظیر انتخاب همسر، تصمیمگیری در خانواده و آزادی طلاق نادیده انگاشته میشود، (شیخی، 1380: ص54) اما در عصر حاضر، در جوامع صنعتی نیز ازدواجهای تحمیلی رواج زیادی دارد. به طور نمونه در کشورهای صنعتی و پیشرفتهای همچون آلمان دامنه این نوع ازدواجها وسیع است. خانم فولتز سخنگوی سازمان سرزمین زنان در آلمان بیان میکند: «در طول دو سال گذشته گزارشات زیادی درباره ازدواج اجباری بسیاری از دختران جوان ارائه شده است. مهاجران، بیش از همه در معرض ازدواج ناخواسته قرار دارند. در عین حال، حتی دخترانی که در آلمان به دنیا آمدهاند، از سوی والدین یا برادران خود، در سنین بسیار پایین مجبور به ازدواج میشوند و ازدواج ناخواسته و اجباری شامل حال دختران آلبانیایی، مراکشی و کشورهای آفریقایی نیز میشود».
متأسفانه ازدواج تحمیلی در کشور ما نیز دامنه وسیعی یافته است و از برخی استانهای کشور مانند کردستان، خوزستان و سیستان و بلوچستان مواردی از ازدواج اجباری گزارش شده است، اما هنوز آمار دقیقی از تعداد و میزان این آسیب اجتماعی ثبت نشده است، سازمان نظام پزشکی درصدد ارائه آماری در این خصوص میباشد
فهرست مطالب:
فصل اول: کلیات
چکیده
مقدمه
طرح مسئله
ضرورت و اهمیت پژوهش
اهداف پژوهش
فرضیات پژوهش
فصل دوم: ادبیات تحقیق
پیشینه پژوهش
رضایت اجتماعی در ایران
نگرش ها و صفات شخصیتی
استنباط نگرش ها از رفتار
نگرش ها در برابر صفات
ابعاد شخصیت
یک الگوی سلسله مراتبی از نگرش
کار پایه مفهومی
انواع ازدواج های اجباری
شیوه های ازدواج تحمیلی
علل و عوامل ازدواج تحمیلی
علل و عوامل ازدواج های ناخواسته
پیامدهای ازدواج تحمیلی
ازدواج ناف برون
ازدواج گا به گا
ازدواج فامیلی
ازدواج هم بهری بودن
مراسم عروسی بختیاری از ابتدا تا انتها
چهار بی بی بختیاری
فصل سوم: روش های آماری
فصل چهارم: یافته های تحقیق
جمعیت و سیاست و تراکم
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجه گیری
راهکارهای مؤثر در کاهش ازدواج های تحمیلی
مشکلات و محدودیتهای تحقیق
منابع و مآخذ
منابع و مأخذ:
افشار سیستانی، ایرج: «خوزستان و تمدن دیرینه آن»، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1373.
انوری، حسن: «فرهنگ بزرگ سخن»، انتشارات سخن، 1381.
بیرامی، منصور: «خانواده و آسیبشناسی آن»، انتشارات آیدین، 1373.
پارسا، محمد: «زمینه روانشناسی»، مؤسسه انتشارات بعثت، 1370.
تامین، ملوین: «جامعهشناسی قشربندی و نابرابریهای اجتماعی»، ترجمه عبدالحسین نیکگهر، نشر توتیا، 1373.
توسلی، غلامعباس: «نظریههای جامعهشناسی»، انتشارات سمت، 1373.
دورانت، ویل: «تاریخ تمدن یونان باستان»، ترجمه امیر حسین آریانپور، انتشارات اقبال، 1349.
ساروخانی، باقر: «مقدمهای بر جامعهشناسی خانواده»، انتشارات سروش، 1379.
شیخی، محمدتقی: «جامعهشناسی زنان و خانواده»، شرکت سهامی انتشار، 1380.
صادقی اردستانی، احمد: «نیازهای جوانان»، نشر خرم، 1379.
عراقی، عزت الله: «حقوق زن در ازدواج چیست؟»، نشر راهنما، 1369.
کلینی، محمد بن یعقوب: «کافی»، دارالکتب الاسلامیة، 1375.
کوئن، بروس: «درآمدی به جامعهشناسی»، ترجمه محسن ثلاثی، نشر فرهنگ معاصر، 1371.
گیدنز، آنتونی: «جامعهشناسی»، ترجمه منوچهر صبوری، نشر نی، 1373.
مصلحتی، حسین: «ازدواج و ازدواج درمانی»، نشر البرز، 1379.
معین، محمد: «فرهنگ فارسی»، ج 1، انتشارات امیرکبیر، 1378.
«حیات اجتماعی زن در تاریخ ایران»، دفتر پژوهشهای فرهنگی وابسته به مراکز فرهنگی، سینمایی، 1369.