عنوان : شیوههای ظریف و متنوع در فهم و بیان معارف قرآن
فرمت : doc - ورد 2003 ( قابل ویرایش و اجرا در کلیه آفیس ها )
تعداد صفحات : 17 صفحه - صفحه آرایی شده آماده چاپ ، صحافی و ارائه
فونت های استفاده شده : b titr و b trafic (دانلود فونت های مورد نیاز)
پشتیبانی : 09393453403 - 24 ساعته پاسخگو شما عزیزان هستیم - محمدی
فهرست :
روشهای خاص قرآن در رسیدن به اهداف رسالت 3
مقدمه 3
استفاده گسترده از تمثیل 6
کنایه گویی و رعایت ادب 7
داوری قاطع درباره سخنان دیگران 7
خروج از نظم رایج 8
بیان قصهها و شیوه آنها 9
تکرار مطالب و اصطلاحات 10
جلب توجه و ایجاد سؤال 11
تربیت در قالب سؤال 11
جامعیت مطالب در میان معارف 12
وعده و وعید 13
ارائه الگو از خوبان و بدان 14
منابع 15
مقدمه :
قرآن مجید که به منظور هدایت تمام انسانها بر پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده، کتابی است الهی و دارای مراتب که مرتبه اعلایش، یعنی همان «ام الکتاب» نزد خداوند سبحان است:
«و انه فی ام الکتاب لدینا لعلی حکیم» (۱)
این مرحله که اصل و ریشه قرآن است، وجود و حقیقت «عنداللهی» دارد . در آن جا سخن از لفظ، نوشتن، صورت ذهنی و علم حصولی نیست . تا انسان بالا نرود و به حضور اقدس خدا نرسد نمیتواند آن مرتبه عالی را درک کند، چرا که آن مرتبه هدایت افراد باتقوا «. . . هدی للمتقین» (۲) است .
اما مرحله نازلهاش «عندالناس» و به صورت کتاب و لفظ عربی روشن ظهور کرده که الفاظ و ظواهرش قابل قرائت، استدلال، گفتن، شنیدن، نوشتن، قابل فهم و همگانی است:
«. . . هدی للناس . . .» (۳)
بنابراین، همه انسانها از نور هدایت و مقام نازل آن برخوردار خواهند شد، به طوری که خدای سبحان در قرآن آن را کتاب هدایت همه انسانها معرفی میکند:
«. . . وما هی الا ذکری للبشر» (۴)
از این رو، همگان آن را میفهمند و برای همه سودمند است، هیچ بشری بینیاز از آن نیست . زن و مرد، پیر و جوان، از هر نژاد و اقلیمی که باشند به آن نیاز دارند .
فهم قرآن کریم، اگرچه نیاز به زبان خاصی دارد (زبان عربی)، زبان و فرهنگ آن در فطرت انسان هاست و همگان آن را میفهمند . خدای سبحان آن را به عنوان یادآوری و پند و موعظه آسان معرفی میکند:
«ولقد یسرنا القرآن للذکر فهل من مدکر» (۵)
آسانی قرآن به دلیل آشنایی پیام آن با دل و جان انسان است نه آنکه کتابی سبک و بیمغز است .
قرآن کلامی ثقیل، سنگین و پرمغز است، ولی در عین حال، به دلیل هماهنگی با فطرت انسانها، فهمیدن و بهرهمندی از آن برای همگان آسان است .
انسانها اگرچه از فرهنگ مشترک فطری برخوردارند، در هوشمندی و مراتب فهم یکسان نیستند و به تعبیر برخی روایات «الناس کمعادن الذهب والفضهٔ» (۶) مردم همانند معادن طلا و نقره متفاوتند» . برخی از مخاطبان قرآن ساده اندیش و برخی حکیمان فرزانه و ژرف اندیشان باریکبین هستند .
به همین دلیل، این کتاب جهان شمول الهی، معارفش را با روشهای متفاوت و در سطوح گوناگون بیان کرده تا از طرفی، ژرفاندیشان به بهانه پایین بودن مطالب وحی خود را بینیاز از آن نپندارند و از طرف دیگر، ساده اندیشان از فهم مطالب آن خود را محروم نبینند . (۷)
بنابراین، چون از نظر وسعتحوزه رهنمود، جهان شمول است، از دو ویژگی برخوردار است:
الف) به زبانی جهانی سخن میگوید تا همگان از معارف آن بهره ببرند و هیچ کس به بهانه نارسایی زبان و بیگانگی با فرهنگ، آن را خار راه خود نبیند و از پیمودن راه سعادت بخش آن باز نایستد . (۸)
مراد از زبان قرآن و مردمی بودن آن، سخن گفتن با فرهنگ مشترک مردم است . انسانها اگرچه در لغت و ادبیات از یکدیگر بیگانهاند و در فرهنگهای قومی و اقلیمی نیز اشتراکی ندارند، در فرهنگ انسانی که همان فرهنگ فطرت پایدار و تغییرناپذیر است، مشترک هستند . قرآن نیز با همین فرهنگ با انسانها سخن میگوید . (۹)
نشانه فطری بودن زبان قرآن و مشترک بودن فرهنگ جهان شمول آن را میتوان در گردهمایی دلپذیر سلمان فارسی، صهیب رومی، بلال حبشی، اویس قرنی و عمار عربی در ساحت قدس پیامبر اسلام مشاهده کرد . (۱۰)
ب) محتوایش برای همگان مفید و سودمند بوده و احدی از آن بینیاز نیست .
فهم معارف آن برای همگان آسان است اما این بدان معنا نیست که همگان به یکسان از آن بهره میبرند . چرا که معارف آن مراتب مختلف دارد و هر مرتبه آن بهره گروهی خاص است:
«کتاب الله عزوجل علی اربعهٔ اشیاء:
علی العبارهٔ والاشارهٔ واللطائف والحقائق . فالعبارهٔ للعوام و الاشارهٔ للخواص واللطائف للاولیاء والحقائق للانبیاء» (۱۱) کتاب خداوند عزوجل معارفش بر اساس چهار چیز نازل شده است: عبارتها، اشارتها، لطیفهها و حقیقتها، پس عبارتهای آن برای عموم مردم است، اشارتهای آن برای خواص، لطیفهها برای اولیای خدا و حقایق آن برای پیامبران .
بنابراین، با توجه به حدیث فوق، هر کس به اندازه استعداد خویش از قرآن بهره میبرد . قرآن در بیان معارف الهی خود شیوههای خاصی دارد، لذا نمیتواند مانند کتب علمی تنها به بیان مسائل علمی و جهان شناسانه بپردازد یا مانند کتب اخلاقی تنها به اندرز بسنده کند و یا همتای کتابهای فقهی و اصولی به ذکر احکام فرعی و مبانی آنها اکتفا کند و به طور کلی، شیوههای رایج و معمول کتب بشری را در پیش گیرد .
این کتاب الهی در رسیدن به اهداف خود که همان اهداف رسالت پیامبر است، روشهای خاصی را برگزیده که به برخی اشاره میشود:
منابع :
۱ . زخرف (۴۳) آیه ۴ .
۲ . بقره (۲) آیه ۲ .
۳ . همان، آیه ۱۸۵ .
۴ . مدثر (۷۴) آیه ۳۱ .
۵ . قمر (۵۴) آیه ۱۷ .
۶ . بحارالانوار، ج۵۸، ص۶۵ .
۷ . آیت الله جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ج۱، ص۴۰ .
۸ . همان، ص۳۲ .
۹ . همان، ص۳۳ .
۱۰ . آیت الله جوادی آملی، تفسیر موضوعی قرآن در قرآن، ج۱، ص۳۵۴.
۱۱ . بحارالانوار، ج۷۵، ص۲۷۸ .
۱۲ . یعقوب جعفری، سیری در علوم قرآن، ص۱۹۳ .
۱۳ . حشر (۵۹) آیه ۲۱ .
۱۴ . تفسیر قرآن در قرآن، ج۱، ص۴۳۴ .
۱۵ . بحارالانوار، ج۴۷، ص۲۰۰ .
۱۶ . همان، ص۴۳۹ و ۴۴۰ .
۱۷ . تفسیر تسنیم، ج۱، ص۴۵ .
۱۸ . مائده (۵) آیه ۲۷ .
۱۹ . منافقون (۶۳) آیه ۸ .
۲۰ . سیری در علوم قرآن، ص۱۷۴ .
۲۱ . تفسیر نمونه، ج۳، ص۸۵ و ۸۶ .
۲۲ . تفسیر قرآن در قرآن، ج۱، ص۴۳۶ و ۴۳۷ .
۲۳ . محمد حسین جعفر زاده، جلوههای هنری داستانهای قرآن، ج۱، ص۱۴ .
۲۴ . همان، ص۵۱ و ۵۲ .
۲۵ . طه (۲۰) آیه ۲۰ .
۲۶ . اعراف (۷) آیه ۱۰۷ .
۲۷ . نمل (۲۷) آیه ۱۰ .
۲۸ . تفسیر قرآن در قرآن، ج۱، ص۴۴۲ .
۲۹ . نساء (۴) آیه ۱۶۲; به نقل از تفسیر تسنیم، ج۱، ص۵۲ .
۳۰ . همان، ص۵۲ .
۳۱ . تفسیر قرآن در قرآن، ج۱، ص۴۴۲ .
۳۲ . تفسیر نمونه، ج۳، ص۱۵۶ و ۱۵۷ .
۳۳ . زمر (۳۹) آیه ۹ .
۳۴ . انعام (۶) آیه ۵۰ .
۳۵ . تفسیر قرآن در قرآن، ج۱، ص۴۴۳ و ۴۴۴ .
۳۶ . نساء (۴) آیات ۱۰- ۸ .
۳۷ . استاد علی کمالی، شناخت قرآن، ص۶۰ .
۳۸ . سیری در علوم قرآن، ص۲۵۷ و ۲۵۸ .
۳۹ . تحریم (۶۶) آیات ۱۲- ۱۰ .
منابع از کتب معتبر علمی می باشد.
لینک دانلود را پس از پرداخت دریافت می کنید .
پرداخت توسط کلیه کارت های عضو شتاب امکان پذیر است .