پاورپوینت کامل و جامع با عنوان مبانی فناوری اطلاعات در 314 اسلاید

فناوری اطلاعات (به انگلیسی: Information Technology یا IT)، همان‌طور که به‌وسیله انجمن فناوری اطلاعات آمریکا (ITAA‌) تعریف شده‌است، «به مطالعه، طراحی، توسعه، پیاده‌سازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی مبتنی بر رایانه، خصوصاً برنامه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزار رایانه می‌پردازد». به طور کوتاه، فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانه‌های الکترونیکی و نرم‌افزار سروکار دارد تا تبدیل،ذخیره، حفاظت، پردازش، انتقال و بازیابی اطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد. در تعریف دیگری (که به نظر می‌رسد کاملتر و دقیقتر باشد) فناوری اطلاعات به کلیه فناوری‌هایی اشاره می‌کند که در شش حوزه جمع‌آوری، ذخیره‌سازی، پردازش، حفاظت، انتقال و نمایش اطلاعات کاربرد داشته و اثرگذار هستند.

اخیراً تغییر اندکی در این عبارت داده می‌شود تا این اصطلاح به طور روشن دایره ارتباطات مخابراتی را نیز شامل گردد؛ بنابراین عده‌ای بیشتر مایلند تا عبارت «فناوری اطلاعات و ارتباطات» (فاوا) (Information and Communications Technology) یا به اختصار ICT را به کار برند.

عناصر کاملاً اصلی

فناوری اطلاعات متشکل از چهار عنصر اساسی انسان، سازوکار، ابزار و زمان است، به طوری که در این فناوری، اطلاعات از طریق زنجیره ارزشی که از بهم پیوستن این عناصر ایجاد می‌شود جریان یافته و پیوسته تعالی و تکامل سازمان را فراراه خود قرار می‌دهد:

انسان: منابع انسانی، مفاهیم و اندیشه، نوآوریسازوکار: قوانین، مقررات و روشها، سازوکارهای بهبود و رشد، سازوکارهای ارزش گذاری و مالیابزار: نرم‌افزار، سخت‌افزار، شبکه و ارتباطاتساختار: سازمانی، فراسازمانی مرتبط، جهانی

فناوری اطلاعات با توجه به نیاز بشر هر روز مورد استفاده بیشتری قرار می‌گیرد

بسیاری مفهوم فناوری اطلاعات را با کامپیوتر و انفورماتیک ادغام می‌کنند، این درحالیست که این‌ها ابزارهای فیزیکی فناوری اطلاعات می‌باشند نه تمامی آنچه که فناوری اطلاعات پوشش می دهد. سید حامد خسروانی شریعتی در مقاله‌ای در همین زمینه آورده‌است که:" با فرض اینکه فناوری اطلاعات یک سیب باشد، کامپیوتر، شبکه، نرم‌افزار و دیگر ابزارهای مرتبط با این حوزه همانند دم سیب است که میوه توسط آن تغذیه می‌گردد، حال این خود سیب است که محصول اصلی است و هدف و نتیجه در آن خلاصه می‌گردد. "

زمینه‌های IT

امروزه معنای اصطلاح «فناوری اطلاعات» بسیار گسترده شده‌است و بسیاری از جنبه‌های محاسباتی و فناوری را دربر می‌گیرد و نسبت به گذشته شناخت این اصطلاح آسان‌تر شده‌است. چتر فناوری اطلاعات تقریباً بزرگ است و بسیاری از زمینه‌ها را پوشش می‌دهد. متخصص فناوری اطلاعات وظایف گوناگونی دارد، از نصب برنامه‌های کاربردی تا طراحی شبکه‌های پیچیده رایانه‌ای و پایگاه داده‌های اطلاعاتی. چند نمونه از زمینه‌های فعالیت متخصصین فناوری اطلاعات می‌تواند موارد زیر باشند:فناوری اطلاعات و علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. در ایران متولی اصلی فناوری اطلاعات و ارتباطات را وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌دانند.

ابزارهای نرم‌افزاری مدیریت خدمات فناوری اطلاعات

با افزایش چشمگیر تنوع تجهیزات و خدمات مربوط به فناوری اطلاعات، مدیریت خدمات ارائه شده در این حوزه نیز با چالشهای فراوانی روبرو شده‌است. مدیریت رسیدگی به مشکلات و درخواستها، مدیریت تجهیزات و منابع در رابطه با خدمات پشتیبانی فنی و تخصیص آنها به کاربران، و همچنین نظارت، کنترل و برنامه‌ریز در این زمینه از جمله مواردی است که مدیران حوزه فناوری اطلاعات را بر آن می‌دارد تا برای خود ابزارهای سودمند و کارا تدارک ببینند. از جمله این ابزارها، می‌توان به نرم‌افزارهای مدیریت خدمات فناوری اطلاعات اشاره نمود که می‌توانند مدیران و کارشناسان و تکنسین‌ها را در این رابطه یاری نمایند.

فناوری اطلاعات در ایران

در ایران همیشه بحث بر سر متولی اصلی فناوری اطلاعات وجود داشت تا با تغییر نام وزارت پست و تلگراف و تلفن در سال ۱۳۸۲ به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و مهمتر از آن ایجاد معاونت فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات، خود را متولی اصلی فناوری اطلاعات در کشور مطرح ساخت. از این سال به بعد توسعه همه‌جانبه‌ای در این وزارتخانه صورت گرفت تا شرکتها و مراکز متعددی زیر مجموعه آن تشکل یافتند و هر یک از آنها با توانمندیها و فعالیتهای بسیار، تحولات فراوانی را شکل داده و باعث گسترش وضع ارتباطی کشور در بخش‌های پست و مخابرات شدند. معاونت فناوری اطلاعات به منظور تدوین راهبردها، سیاستها، برنامه‌های بلند مدت و اهداف کیفی و کمی بخش توسعه فناوری اطلاعات و ارائه آن به شورای عالی فناوری اطلاعات معاونتی تحت عنوان معاونت فناوری اطلاعات در ساختار سازمانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در نظر گرفته شد؛ و کم‌کم سازمانهایی مثل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات زیرساخت نیز در این رابطه شکل گرفتند.

فناوری اطلاعات در دانشگاه‌های ایران

در بیشتر کشورها این دانش در دانشگاه‌ها با عنوان رشته «فناوری اطلاعات» (Information Technology) شناخته می‌شود، در حالیکه در ایران بر اساس تصمیم سازمان آموزش عالی کشور عنوان «مهندسی فناوری اطلاعات» برای این رشته بکار برده می‌شود و رشته‌ای نیز تحت عنوان مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیراً در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود. برای نخستین بار دانشگاه صنعتی امیرکبیر اقدام به پذیرش این رشته کرد و اولین فارغ‌التحصیل آن درمقطع دکتری نیز از این دانشگاه بوده است. در بین دانشکده‌های فنی و حرفه‌ای نیز برای نخستین بار دانشکده شهید شمسی پور اقدام به پذیرش این رشته در مقطع کاردانی نمود. همچنین رشتهٔ میان‌رشته‌ای دیگری با عنوان رشته «مدیریت فناوری اطلاعات» در دانشگاه‌های ایران و دیگر کشورها وجود دارد که از ترکیب دو رشته «مدیریت» و «فناوری اطلاعات» به وجود آمده‌است. رشته مهندسی فناوری اطلاعات به چگونگی سازماندهی و ساماندهی داده‌ها می‌پردازد و رشته مدیریت فناوری اطلاعات به چگونگی تدوین سیستم و استفاده از داده‌ها می‌پردازد.

فهرست مطالب:

فصل اول: مفاهیم پایه فناوری اطلاعات

زمینه های مرتبط با فناوری اطلاعات

مؤلفه های فناوری اطلاعات

تعریف فناوری

تعریف اطلاعات

مفهوم فناوری اطلاعات

تعریف جامع فناوری اطلاعات

ویژگی فنّاوری اطلاعات

فناوری اطلاعات و ارتباطات

تعریف ارتباطات

و...

فصل دوم: جامعه اطلاعاتی و ویژگی های آن

جامعه چیست؟

علم جامعه شناسی

دگرگونی های اجتماعی

منشا تغییرات در جامعه

دسته بندی جوامع بشری

مقایسه جامعه شهری و روستایی

مقایسه ویژگی‌ های جامعه شهری و صنعتی

تاثیر فناوری اطلاعات بر وجوه مختلف جامعه

ویژگیهای جامعه اطلاعاتی

زیر ساخت‌های فنّی - اجتماعی جامعه اطلاعاتی

و...

فصل سوم: تاثیر فناوری اطلاعات بر جامعه اقتصاد، تجارت، آموزش، کار

فناوری اطلاعات، اقتصاد و تجارت

تاثیر فناوری اطلاعات برآموزش

آموزش چیست؟

اجزای سیستم آموزشی

آموزش الکترونیکی

طبقه بندی آموزش الکترونیکی

سیستم‌های مدیریت آموزش الکترونیکی

ویژگیهای اصلی آموزش الکترونیکی

و...

فصل چهارم: تاثیر فناوری اطلاعات بر جامعه تولید

فناوری اطلاعات و تولید

سیر تاریخی در تولید

رویکرد CIM در تولید

رویکرد CIB در تولید

تقویت نقش فناوری اطلاعات در تولید

دیدگاه بنگاههای شبکه ای

مزایای استفاده از فناوری اطلاعات در تولید

هوش مصنوعی در تولید

فناوری اطلاعات و ERP

و...

فصل پنجم:

تاثیر فناوری اطلاعات بر جامعه دولت، جنگ، سازمان

تاثیر فناوری اطلاعات بر دولت و حکومت

تعریف دولت الکترونیکی

برخی از خدمات دولت الکترونیکی

بخش‌ های دولت الکترونیکی

و...

فصل ششم: نیروی کار فناوری اطلاعات، سواد اطلاعاتی

نیروی کار IT کیست؟

معیار جداسازی نیروی کار IT از سایر شاغلین

طبقه بندی نیروی کار IT

مهارتها و دانش مورد نیاز نیروی کار ICT

ارتباط طبقات شغلی ICT با تحصیلات

و...

فصل هفتم: معماری فناوری اطلاعات در سازمان سیستمهای اطلاعاتی

معماری اطلاعات

الگوی معماری اطلاعات

جایگاه الگوی معماری اطلاعاتی

اطلاعات، دانش، داده

نقش سیستمهای اطلاعاتی در سازمان

و...

فصل هشتم: بانک های اطلاعاتی

ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات

بانک داده‌ها (اطلاعاتی) یا پایگاه داده‌ها چیست؟

اجزای اصلی بانکهای اطلاعات رابطه‌ای

ارتباط بین موجودیتها

نمودار EER

انواع ارتباط

و...

فصل نهم: SQL

SQL چیست؟

مروری بر SQL

انواع متغیرها

عملگرها

تعریف دامنه

تعریف بانک

و...

فصل دهم: معماری کامپیوتر

مراحل عملکرد یک CPU در کامپیوتر

ویژگیهای یک CPU در کامپیوتر

قانون مور

انواع معماری کامپیوتر

انواع حافظه

و...

فصل یازدهم: سیستم عامل

انواع سیستم عامل

طبقه‌ بندی سیستم‌ عاملها بر اساس نوع عملکرد

و...

فصل دوازدهم: شبکه های کامپیوتری

شبکه کامپیوتری

شبکه ها از نظر اندازه

مقایسه شبکه ها از لحاظ فاصله

انواع شبکه از نظر توپولوژی اتصال

اجزای شبکه

و...

پاورپوینت کامل و جامع با عنوان درس سیستم های عامل در 322 اسلاید

سیستم‌عامل یا سامانهٔ عامل نرم‌افزاری است که مدیریت منابع رایانه را به عهده گرفته و بستری را فراهم می‌سازد که نرم‌افزار کاربردی اجرا شده و از خدمات آن استفاده کنند. سیستم‌عامل جزء ضروری‌ترین نرم‌افزارهای یک سیستم کامپیوتری است. سیستم‌عامل خدماتی به برنامه‌های کاربردی و کاربر ارائه می‌دهد. برنامه‌های کاربردی یا از طریق واسط‌های برنامه‌نویسی کاربردی یا از طرق فراخوانی‌های سیستم به این خدمات دسترسی دارند. با فراخوانی این واسط‌ها، برنامه‌های کاربردی می‌توانند سرویسی را از سیستم‌عامل درخواست کنند، پارامترها را انتقال دهند، و پاسخ عملیات را دریافت کنند. ممکن است کاربران با بعضی انواع واسط کاربری نرم‌افزار مثل واسط خط فرمان یا یک واسط گرافیکی کاربر با سیستم‌عامل تعامل کنند. برای کامپیوترهای دستی و رومیزی، عموماً واسط کاربری به عنوان بخشی از سیستم‌عامل در نظر گرفته می‌شود. در سیستم‌های بزرگ و چند کاربره مثل یونیکس و سیستم‌های شبیه یونیکس، واسط کاربری معمولاً به عنوان یک برنامه کاربردی که خارج از سیستم‌عامل اجرا می‌شود پیاده‌سازی می‌شود. نمونه‌هایی از محبوب‌ترین سیستم‌عامل‌های نوین شامل: اندروید، بی‌اس‌دی، آی‌اواس، لینوکس،اواس ده، کیوان‌اکس، مایکروسافت ویندوز، ویندوز فون و زد/اواس می‌باشند.

انواع سیستم‌عاملسیستم‌های بی‌درنگ

سیستم‌های بی‌درنگ یا زمان واقعی یک سیستم عامل چند وظیفه‌ای است که معمولاً بعنوان یک کنترل کننده در یک کاربرد خاص استفاده می‌شوند. سیستم در این حالت می‌بایست در زمانی مشخص و معین حتماً جواب مورد نظر را بدهد. سیستم‌های کنترل آزمایش‌های علمی، تصویربرداری پزشکی، کنترل صنعتی و برخی از سیستم‌های نمایش از این دسته‌اند. هدف اصلی استفاده از سیستم‌های بی‌درنگ واکنش سریع و تضمین شده در برابر یک رویداد خارجی می‌باشد. در سیستم‌های بی‌درنگ معمولاً وسایل ذخیره‌سازی ثانویه وجود ندارد و به جای آن از حافظه‌های ROM استفاده می‌شود. سیستم‌عامل‌های پیشرفته نیز در این سیستم‌ها وجود ندارند چرا که سیستم‌عامل کاربر را از سخت‌افزار جدا می‌کند و این جداسازی باعث عدم قطعیت در زمان پاسخ‌گویی می‌شود. سیستم‌هایی که در آن مهلت زمانی باید پاسخ داده شود را بی‌درنگ سخت و سیستم‌هایی که مهلت زمانی را پشتیبانی نمی‌کنند بی‌درنگ نرم می‌نامند. از کاربرد سیستم‌های بی‌درنگ سخت می‌توان به کنترل موتور یک خودرو (پاسخ با تأخیر می‌تواند نتایج فاجعه‌باری را به همراه داشته باشد) و در سیستم‌های بی‌درنگ نرم می‌توان به اسکن بارکد در پایانه فروشگاه (با اینکه سرعت پاسخ‌دهی باید سریع باشد اما به حادّی سیستم‌های سخت نمی‌باشد) اشاره کرد.

سیستم‌های چند کاربره

سیستم‌های چند کاربره اجازه می‌دهند تا کاربران متعدد بصورت همزمان به یک سیستم کامپیوتری دسترسی داشته باشند. سیستم‌های اشتراک زمانی و کارساز وب را می‌توان بعنوان سیستم‌های چند کاربره طبقه‌بندی کرد. در سیستم‌های اشتراک زمانی تنها یک پردازنده قرار دارد که توسط مکانیزم‌های زمانبندی بین برنامه‌های مختلف کاربرها با سرعت زیاد سوئیچ می‌شود و بنابراین هر کاربر تصور می‌کند کل رایانه در اختیار اوست.

سیستم‌عامل تک پردازنده

این نوع سیستم‌عامل‌ها، سیستم‌عامل‌های نسل چهارم (نسل فعلی) هستند که بر روی یک پردازنده اجرا می‌شوند. از قبیل XP,Vista,98,Me که بیشتر محصول شرکت مایکرو سافت می‌باشند.

سیستم‌عامل شبکه‌ای

سیستم عاملهایی مثل ناول نت که بیشترین استفاده و امکانات این سیستم عامل برای شبکه می‌باشد.

سیستم‌عامل توزیع شده[ویرایش]

این سیستم‌عامل‌ها خود را مانند سیستم‌عامل‌های تک پردازنده به کاربر معرفی می‌کنند، اما در عمل از چندین پردازنده استفاده می‌کنند. این نوع سیستم‌عامل در یک محیط شبکه‌ای اجرا می‌شود در این نوع سیستم یک برنامه پس از اجرا در کامپوترهای مختلف جواب نهایی به سیستم اصلی کاربر برمی‌گردد سرعت پردازش در این نوع سیستم بسیار بالاست.

دلایل ایجاد سیستم‌عامل

یک سیستم کامپیوتری پیشرفته از یک یا چند پردازنده، مقداری حافظه اصلی، دیسک‌ها، چاپگرها، صفحه‌کلید، صفحه نمایش، واسط‌های شبکه‌ای و دیگر دستگاه‌های ورودی و خروجی تشکیل شده‌است. اگر سیستم یکپارچه‌ای برای مدیریت این منابع وجود نداشته باشد، هر برنامه باید به تنهایی این کار را انجام دهد. سیستم‌عامل یک لایه نرم‌افزاری فراهم می‌کند که وظیفه مدیریت منابع سیستم را از دوش برنامه‌های کاربردی رهانیده و کار برنامه‌نویسی را ساده‌تر می‌نماید؛ که با توجه به نسخه‌های جدید سیستم عامل‌ها که به دلیل بهره‌مندی از تکنولوژی گرافیک و امکان استفاده از ماوس، امکان استفاده ساده و آسان را برای کاربران مبتدی فراهم نموده‌است. در حقیقت سیستم‌عامل واسط بین سخت‌افزار رایانه و کاربر می‌باشد.

وظایف سیستم‌عامل

سیستم‌عامل دو کار عمده انجام می‌دهد:

در نگرش پایین به بالا، منابع منطقی (مانند فایل‌ها) و منابع فیزیکی (مانند دستگاه‌های سخت‌افزاری) رایانه را مدیریت و کنترل می‌کند.در نگرش بالا به پایین، وظیفه سیستم‌عامل این است که یک ماشین توسعه یافته یا ماشین مجازی را به کاربران ارائه کند تا آنها بتوانند آسان‌تر برنامه‌نویسی نمایند و درگیر پیچیدگی‌های سخت‌افزاری رایانه نشوند.

به طور کلی، وظایف سیستم‌عامل شامل موارد زیر است:

استفاده بهینه‌تر از منابع و جلوگیری از به هدر رفتن آنهاتخصیص و آزاد سازی منابعاداره صف‌ها و زمان‌بندی استفاده از منابعحسابداری میزان استفاده از منابعایجاد امنیتایجاد، حذف و اداره فرایندهاایجاد مکانیسم‌های ارتباط بین فرایندها و همگام‌سازی آن‌هامدیریت فایل‌ها و پوشه‌هامدیریت حافظه‌های اصلی و جانبیبرقراری امکان دسترسی چندتایی و اجرای هم روند فرایندهابه اشتراک گذاری منابعتعیین راهکارهایی برای اداره بن‌بستجلوگیری از وضعیت رقابتی و تداخل یا در هم قفل شدن فرایندهاجلوگیری از گرسنگی

فهرست مطالب:

فصل اول: نگاه کلی به سخت افزار

چهار عنصر اصلی سخت افزار

واحد پردازش مرکزی

ثبات های پردازنده

حافظه

ثبات قابل رؤیت برای کاربرد

ثبات های آدرس

ثبات های کنترل وضعیت

چرخه دستورالعمل

وقفه

پردازش یک وقفه

وقفه های چندگانه

سلسله مراتب حافظه

حافظه پنهان

روشهای انتقال ورودی / خروجی

و...

فصل دوم: نگاه کلی به سیستم عامل

وظایف سیستم عامل

سه هدف سیستم عامل

سیستم عامل به عنوان مدیر منابع

هسته سیستم عامل

دلایل تغییر سیستم عامل

تکامل تدریجی سیستم عامل

پردازش ردیفی

مسئله اصلی سیستم های اولیه

سیستم های دسته ای

سیستم های اشتراک زمانی

سه محور برای ایجاد و توسعه سیستم کامپیوتر

علت بروز خطاها در سیستم نرم افزاری

اجزای یک فرآیند

ثبات های پایه و حد

و...

فصل سوم: طراحی شی گرا

نگاهی کلی به WINDOWS NT

معماری NT

مجری NT

مولفه های خدمات سیستم

سیستم UNIX

بخشهای سیستم UNIX

و...

فصل چهارم: شرح و کنترل فرآیند

حالات فرآیند

نمودار تغییر حالت

نمودار صف بندی

ایجاد و پایان فرآیند

انواع خطا

پنج حالت ممکن برای فرآیند

فرآیند معلق

دلایل تعلیق فرآیند

ساختارهای کنترلی سیستم عامل

انواع جداول

اجزای متداول تصویر یک فرآیند

و...

فصل پنجم: نخها، چندپردازشی متقارن و ریز هسته ها

فرآیندها و نخ ها

چندنخی

موارد همراه فرآیند

مقاسیه فرآیند تک نخی و چند نخی

حالات نخ

همگام سازی نخ ها

نخ های سطح کاربر

نخ های سطه هسته

امتیاز نخ سطح کاربر به سطح هسته

و...

فصل ششم: همزمانی، انحصار متقابل و همگام سازی

همزمانی در سه زمینه متفاوت طراحی می گردد

اصول همزمانی

ملاحظات سیستم عامل در همزمانی

محاوره فرآیندها

همکاری فرایند ها توسط اشتراک

همکاری فرایند ها توسط ارتباط

ملزومات انحصار متقابل

دستور العمل آزمون و مقدار گذاری

ویژگیهای رویکرد دستورالعمل ماشین

راهنماها

و...

فصل هفتم: همزمانی، بن بست و گرسنگی

اصول بن بست

انواع منابع

شرایط بن بست

سه رویکرد در برخورد با بن بست

پیشگیری از بن بست

مزایای پیشگیری از بن بست

دو رویکرد برای اجتناب از بن بست

و...

فصل هشتم: مدیریت حافظه

نیازهای مدیریت حافظه

مزایای سازمان دهی منطقی

علت نا کارآمدی سازمان دهی فیزیکی

روش های مدیریت حافظه

مزایا

معایب

تکه تکه داخلی

صفحه بندی

مراحل لازم برای ترجمه

و...

فصل نهم: حافظه مجازی

مشخصه صفحه بندی و قطعه بندی

حافظه حقیقی و مجازی

کوبیدگی

اصل محلی بودن

ساختار جدول

طراحی بخش مدیریت حافظه

و...

فصل دهم: زمان بندی تک پردازنده

انواع زمان بندی

زمانبندی و تغییر حالتهای فرآیند

معیارهای زمانبندی

سیاست های زمان بندی

حالت تصمیم گیری

زمانبندی FCFS

زمانبندی نوبت گردشی RR

و...